"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/196 Esas, 2023/1726 Karar
DAVA TARİHİ : 20.05.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/292 Esas, 2021/373 Karar
Taraflar arasındaki uğranılan zararın 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ..., Mühye köyü 3174 ve 3176 parsel sayılı taşınmazlarda müvekkillerinin paylı malik olduklarını, müvekkili ...’nın ..., Mühye köyü 3174 sayılı parseldeki hisselerini 29.06.2000 tarihli ve 7003 yevmiye sayılı işlemle .... oğlu .... mirasçıları ... ve ....’den, 30.06.2000 tarihli ve 7041 yevmiye sayılı işlemle ...oğlu ... mirasçısı ....’den satın aldığını, Mühye köyü 3176 sayılı parseldeki hisselerini ise 18.10.1999 tarihli ve 9233 yevmiye sayılı işlemle ....oğlu .... mirasçıları ...., ... ve ...’den, 16.06.2000 tarihli ve 6417 yevmiye sayılı işlemle ... oğlu ...’den, aynı şekilde diğer müvekkilleri ..., ..., ..., ..., ... ve ...’nin babası....’in Mühye köyü 3174 sayılı parseldeki hissesini; 10.11.1999 tarihli ve 10084 yevmiye sayılı işlemle ... mirasçısı ....’den satın aldığını, .... oğlu....’in hissesinin 21.12.2011 tarihli ve 61828 yevmiye sayılı işlemle adı geçen müvekkilleri adına intikalen tescil edildiğini, ancak taşınmazların Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından kamulaştırılmasına, kamulaştırma bedellerinin tapu maliklerine ödenmesine rağmen tapuda terkin işlemlerinin yapılmaması ve kamulaştırma davalarına ilişkin tapu kayıtlarına herhangi bir şerhin konulmamış olması sebebiyle, müvekkillerinin tapuya ... ilkesi gereğince 3174 ve 3176 parsellerde pay satın almak suretiyle malik olduklarını, müvekkillerinin satın almış oldukları taşınmazlara ODTÜ tarafından fiili olarak el atılmış olması sebebiyle hiçbir şekilde tasarruf edemediklerini, kamulaştırma bedellerinin de ilk maliklere ödenmiş olması sebebiyle kamulaştırmadan kaynaklı tazminat bedelinin de ödenmesini talep edemediklerini belirterek müvekkillerinin uğradığı zararın 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarihli ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; tapu sicilinin hatalı tutulduğunu, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca Hazinenin kusursuz sorumluluğunun bulunduğunu, Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesinin ve Anayasa Mahkemesinin içtihatlarının da bu yönde olduğunu, müvekkillerinin tapuya güvenerek işlem yaptıklarını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılıp davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde; ıslah edilen miktar üzerinden nispi vekâlet ücreti takdir edilmesini gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılıp hükmün vekâlet ücreti yönünden düzeltilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile çekişmeli taşınmazların tapu kütüklerinin beyanlar hanesinde ve davacılara pay satışına ilişkin resmi senetlerde "Ortadoğu Teknik Üniversitesi istimlak edecek” ve “ Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin 30.04.1999 tarihli ve 184-144 sayılı yazıları gereğince "hükmen kamulaştırma cihetine gidileceği bildirilmiştir" yönündeki şerhler bulunduğu, davacıların tazminat istemine konu taşınmazların kamulaştırıldığını bilerek ve sonuçlarını kabul ederek pay satın aldıkları, yolsuz tescili bilen veya bilmesi gereken kişinin kazanımının korunamayacağı, öte yandan davanın tamamen reddine karar verildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 13 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca maktu vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiği gerekçesiyle tazminat davasının reddine karar verilmesinde isabetsizlik görülmeyerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmitir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü beyanlarını tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri
2. 4721 sayılı Kanun'un “Sorumluluk” başlıklı 1007 nci maddesinin birinci fıkrası.
3. YHGK’nın 18.11.2009 tarihli ve 2009/4 - 383 Esas, 2009/517 Karar sayılı kararında tapu işlemlerinin kadastro tespit işlemlerinden başlayarak birbirini takip eden işlemler olduğu, tapu kütüğünün oluşumu aşamasındaki kadastro işlemleri ile tapu işlemleri bir bütün oluşturduğundan bu kayıtlarda yapılan hatalardan 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi anlamında Devletin sorumlu olduğunun kabulünün gerektiği, Devletin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olduğu, bu işlemler nedeniyle zarar görenlerin 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi gereğince zararlarının tazmini için Hazine aleyhine adlî yargıda dava açabilecekleri belirtilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; Ankara ili ... Mühye Mahallesi 899 ve 901 parsel sayılı taşınmazların tesis kadastrosu sırasında Mehmet Şahin ve ortakları adlarına tespit edildikleri, Hazinenin dava açması üzerine Ankara Tapulama Mahkemesinin 1961/400 Esas, 1967/99 Karar sayılı ilamıyla 899 ve 901 parsellerin Hazine ve tespit malikleri adlarına paylı mülkiyet üzere tapuya tescillerine karar verildiği, karar kesinleşmekle 899 parselin 1.158.375 m² yüzölçümüyle 28.07.1967 tarihinde hükmen Hazine, Mehmet Şahin ve ortakları adlarına tapuya tescil edildiği, 901 parselin 114.950,00 m² yüzölçümüyle 28.07.1967 tarihinde hükmen Hazine, Mehmet Şahin ve ortakları adlarına tapuya tescil edildiği, 899 parselin 01.04.1971 tarihinde ifraz edilmekle 800.200,00 m² yüzölçümlü kısmının 901 parselin 01.04.1971 tarihinde ifraz edilmekle 68.852,00 m² yüzölçümlü kısmının 3176 parsel numarasıyla Mehmet Şahin ve ortakları adlarına 01.04.1971 tarihinde tapuya tescil edildiği anlaşılmıştır.
3. ... ve arkadaşları tarafından 18.10.1967 tarihinde 899 parselin 500.200 m² yüzölçümlü kısmının 901 parselin 65.852 m² yüzölçümlü bölümünün kamulaştırıldığı belirtilerek kamulaştırma bedelinin artırılması isteğiyle ODTÜ aleyhine dava açıldığı, Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesinin 1967/916 Esas,1969/30 Karar sayılı ilamıyla davanın kabulüne karar verildiği, yine 899 ve 901 parselin diğer paydaşları tarafından da ODTÜ aleyhine kamulaştırma bedelinin artırılması istekli davaların açıldığı ve kabulle sonuçlandığı, ODTÜ tarafından Mehmet Şahin ve ortakları aleyhine kamulaştırmadan kaynaklı tapu iptali ve tescil talepli açılan davada Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesinin 1970/463 Esas, 1973/1301 Karar sayılı ilamıyla “899 parselden ifrazen ODTÜ tarafından kamulaştırılan 500.200,00 m² yüzölçümlü yerdeki davalılara ait 10726/47580 payın 901 parselden ifrazen kamulaştırılan 68.852,00 m² yüzölçümlü yerdeki davalılara ait 246686/761280 payın tapu kaydının iptal edilip 6830 sayılı Kanun’un 17 nci maddesi uyarınca ODTÜ adına tapuya tesciline, bu konuda ilgili tapu müdürlüğüne müzekkere yazılmasına” karar verildiği görülmüştür.
4. ODTÜ tarafından ... ve ortakları aleyhine kamulaştırmadan kaynaklı tapu iptali ve tescil talepli açılan davada Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1970/870 Esas, 1970/847 Karar sayılı ilamıyla davanın kabulüne karar verildiği, yine ODTÜ tarafından 06.01.1971 tarihli dilekçe ile Mustafa Arslanca ve ortakları aleyhine kamulaştırmadan kaynaklı tapu iptali ve tescil davasının açıldığı, Ankara 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin 1971/37 Esas,1971/381Karar sayılı ilamıyla “899 parselden ifrazen ODTÜ tarafından kamulaştırılan 500.200,00 m² yüzölçümlü yerdeki davalılara ait 10912/47580 payın 901 parselden ifrazen kamulaştırılan 68.852,00 m² yüzölçümlü yerdeki davalılara ait 250976/761280 payın tapu kaydının iptal edilip 6830 sayılı Kanun’un 17.maddesi uyarınca ODTÜ adına tapuya tesciline, bu konuda ilgili tapu müdürlüğüne müzekkere yazılmasına” karar verildiği, Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararında belirtilen hisselerin ODTÜ adına tescil edilmesi yönünde 27.11.1971 tarihinde Çankaya 1. Mıntıka Tapu Müdürlüğü’ne müzekkere yazdığı, 3174 ile 3176 parsellerde paylı malik olan .... oğlu ....payının 27.07.1989 tarihli ve 3638 yevmiye nolu intikal işlemiyle mirasçıları ...., ...., .... ve .... adlarına intikalen tescil edildiği, 3174 parselde .... mirasçılarından ....'in hisselerinin 29.06.2000 tarihli ve 7003 yevmiyeli satış işlemi ile, mirasçılardan .... 'in hissesinin de 30.06.2000 tarihli ve 7041 yevmiyeli satış işlemiyle davacılardan ...’ya satış yoluyla devredildiği, 3176 parsel sayılı taşınmazda ise diğer ... mirasçılarından ..... ... hisselerinin 18.10.1999 tarihli ve 9233 yevmiyeli satış işlemi ile, Naci Şahin'in hissesinin 16.06.2000 tarihli ve 6417 yevmiye sayılı satış işlemiyle davacılardan ...’ya satış yoluyla devredildiği, 3176 parselin paylı maliklerinden ....’in payının 24.10.1988 tarihli ve 5199 yevmiye numaralı intikal işlemiyle mirasçıları .... ...., .... ....., ... ..... ve ... adlarına tescil edildiği, 3176 parsel sayılı taşınmazda .... miraçılarından...'in hissesinin tamamını ....'e 10.11.1999 tarihli ve 10084 yevmiyeli satış işlemiyle devrettiği, 3176 parsel sayılı taşınmazda ...’in payının ölümüyle 21.12.2011 tarihinde intikalen mirasçıları ..., ..., ..., ..., ... ve ... adlarına tescil edildiği anlaşılmıştır.
5. 3174 ve 3176 parsellerin tapu kayıtlarının beyanlar hanesine 01.04.1971 tarihli ve 3293 yevmiye numarasıyla "Ortadoğu Teknik Üniversitesi istimlak edecek” şerhi, 08.01.1999 tarihli ve 184 yevmiye numarasıyla “ Orta Doğu Teknik Üniversitesinin 30.04.1999 tarihli ve 184-144 sayılı yazıları gereğince "hükmen kamulaştırma cihetine gidileceği bildirilmiştir" yönündeki şerh, 20.09.2000 tarihli ve 10728 yevmiye numarasıyla 2942 sayılı Kanun’un 31/B maddesi gereğince şerh” yönündeki vb şerhlerin yazıldığı, anılan şerhlerin davacılara pay satışına ilişkin resmi akitlerde de yer aldığı, ODTÜ’nün 899 ve 901 parsellerin hali hazırdaki bir kısım tapu malikleri aleyhine yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istekli davalar açtığı, davaların kabulüne karar verildiği, Yargıtay 5. Hukuk Dairesince onandıkları, ancak ODTÜ tarafından eldeki davanın davacıları aleyhine yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davası açılıp açılmadığı yönünde dosyada bilgi ve belgenin bulunmadığı, 2019 yılında yapılıp 2020 yılında kesinleşen 3402 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi uyarınca yapılan uygulama kadastrosu sırasında 3174 parselin 500.251,82 m² yüzölçümüyle 168 ada 1 parsel numarasını aldığı, 3176 parselin ise 68.852,00 m² yüzölçümüyle 162 ada 1 parsel numarasını aldığı anlaşılmıştır.
6. Buna göre; dava konusu taşınmazların 899 ve 901 nolu parsellerden ifrazen oluştuğu, daha önce ODTÜ tarafından kamulaştırıldığı, kamulaştırma işleminin tamamlandığı, ODTÜ tarafından 1971 ve 1999 tarihlerinde "hükmen kamulaştırma" cihetine gidileceği şerhinin tapu kayıtlarına tesis edildiği, davacıların taşınmazları üzerlerindeki kamulaştırma şerhleri ile satın aldıkları, satın alma akitlerinde de bu şerhlerin bulunduğu, Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesince tescil kararı verildiği ve kesinleştiği, iş bu kararın inşai nitelikte olduğu, tescil işleminin yapılmamış olmasının ODTÜ'nün taşınmazların mülkiyetini kazanmasına engel teşkil etmediği, mahkeme kararı ile taşınmazların idareye geçtiği, tapu sicilinin düzenli tutulmadığı iddasının dinlenme imkanı olmadığı dikkate alındığında davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
7. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,19.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.