"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2209 Esas, 2023/2376 Karar
DAVA TARİHİ : 26.05.2017
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çorlu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/267 Esas, 2023/128 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar ve bir kısım davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar ve bir kısım davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Tekirdağ ili, Ergene ilçesi, Velimeşe Mahallesi 526 ada 2 parsel sayılı taşınmazdaki davalılar payının kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın gerçek değerinin tespitini istemiştir.
2. Diğer davalılar, usulüne uygun tebligata rağmen cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile işbu bedelin, kaldırma kararı öncesi tespit edilen kısmına davanın dört ay içinde sonuçlandırılmadığı gözetilerek bu sürenin bitiş tarihinden ilk karar tarihi olan 08.05.2018 tarihine kadar; kaldırma kararı sonrası tespit edilen kısmına ise aynı tarihten ikinci karar tarihi olan 23.05.2023 tarihine kadar yasal faiz işletilerek işlemiş faiziyle birlikte davalılara tapudaki hisseleri oranında derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalılar ..., ..., ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun usul ve kanuna aykırı olduğunu, taşınmaz üzerindeki muhdesatların davacı belediyeye ait olup yine belediye tarafından yapıldığını, bu nedenle kamulaştırma bedeline dahil edilemeyeceğini, bu husus araştırılmadan karar verilmiş olmasının doğru olmadığını, bu yönde davalıların da beyanının alınması ve muhdesat aidiyetinin tespiti davası açmak üzere tarafına süre verilmesi gerektiğini, kaldırma kararı öncesi istinaf başvurusunda bulunmayan davalılar aleyhine ve davacı idare lehine usuli kazanılmış hak oluştuğunu, buna rağmen davacı idarenin aleyhine olacak şekilde kaldırma kararı sonrası fazla bedele hükmedildiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; tespit edilen kamulaştırma bedelinin çok düşük olup taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın zeminine emsal karşılaştırması yapılarak, üzerindeki yapılara ise sınıfına uygun resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesinin doğru olduğu, davacı idare tarafından yargılama sırasında taşınmaz üzerindeki yapıların kendisine ait olduğu iddia edilmediği ve bu yönde delil sunulmadığı anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesince iade kararı gereğince işlem yapılarak verilen kararda usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davacı idare vekili ile bir kısım davalılar vekilinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalılar ..., ..., ... vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. İlk Derece Mahkemesince verilen ilk kararın davalılar ..., ..., ..., ... tarafından istinaf edilmediği, bu nedenle işbu davalılar yönünden davacı idare aleyhine hüküm verilemeyeceği gözetilip, ilk karar ile hükme esas alınan 772,60 TL/m² taşınmazın birim değeri üzerinden hesaplama yapılarak sonucuna göre hüküm tesis edilmesi gerekirken; istinafın kaldırma kararı sonrası tespit edilen taşınmazın birim değeri 775,47 TL üzerinden hüküm tesis edilmiş olması bozmayı gerektirir.
5. Davacı idarece düzenlenen kıymet takdir komisyonu raporunda taşınmazın halihazırda çay bahçesi, park, açık düğün salonu olarak kullanıldığının; mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen fen bilirkişisi raporunda ise taşınmazın üzerinde muhdesatların bulunduğunun tespitine yer verildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda da işbu muhdesatların davalı hissedarlara ait olduğunun kabulü ile değerlendirmeye tabi tutularak kamulaştırma kapsamına alındığı anlaşılmıştır. Davacı idare ise muhdesatların davalılara ait olmadığını, kendisi tarafından yapıldığını, kendisine ait olduğunu iddia etmiştir.
6. Bu durumda; Mahkemece, fen bilirkişisi eşliğinde mahallinde keşif yapılıp, dava konusu muhdesatların kime ait olduğu hususunda taraflar ile birlikte diğer tapu malikleri ve gerektiğinde tanık da dinlenmek suretiyle, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken; eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar ..., ..., ... vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesinin kararının BOZULMASINA Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.