"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2555 Esas, 2022/3039 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/598 Esas, 2022/125 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin maliki olduğu Antalya ili, ..., Mahmutseydi köyü 479 ada 10 parsel sayılı taşınmaza davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, davalı idare tarafından açılan bedel tespit ve tescil davası hakkında verilen karar 17.06.2021 tarihinde kesinleştiği halde, idare tarafından şerhin kaldırılması için herhangi bir işlem yapılmadığını, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun’un 31/b maddesinde devir ve temlik yasağının ne kadar süreyle geçerli olduğuna ilişkin herhangi bir hüküm öngörülmediğini, kararının tescili tapu müdürlüklerinden kaynaklanan sıkıntılar nedeniyle henüz yapılmadığını, Kanun'un 31/b maddesinde öngörülen yasak kamulaştırmanın tapuya tesciline kadar idareler için koruyucu bir imkan oluşturmakta olduğunu, başka bir deyişle, tescil yapılana dek şerh hukuki değerini muhafaza ettiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazla ilgili Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/164 Esas sayılı dosyası ile bedel tespiti ve tescil davası açıldığını, mahkemece yargılama sırasında 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi gereğince taşınmaz üzerine satış ve devri önler nitelikte şerh konulduğunu, davacı Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesine veya müvekkil kuruma başvurarak tapu müdürlüğüne yazı yazılarak şerhlerin terkini hususunda gerekenlerin yapılmasını talep edebileceği halde işbu davanın açılmasının yerinde olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı idare tarafından Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/164 Esas sayılı dosyasında açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemine ilişkin davada mahkemeceverilen 17.06.2021 tarihli ve 2021/613 Karar sayılı kararla davanın kabulüne ve davalı idare lehine irtifak hakkı tesisine ve bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine dair kesin olmak üzere karar verildiği, Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/164 Esas sayılı dosyasında mahkemece tapu sicil müdürlüğüne yazılan müzekkere sonucunda 09.03.2020 tarihli 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi gereğince şerhin işlendiği, esasen söz konusu şerhin konulma amacının 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi gereğince taşınmazın 3. kişilere devir ferağ ve temlikinin önlenmesi olduğu, yukarıda belirtilen kamulaştırma bedel tespiti ve tescil davasında verilen hükmün kesinleşmesinden sonra 25.11.2021 tarihinde eldeki davanın açıldığı, bedel tespit ve tescil davasının kabul ile sonuçlandığı, hükmün yasa gereğince kesin olduğu, taşınmazın tapu kaydındaki devir ve temliki engelleyen tedbir mülkiyet hakkını sınırlandırdığından bu şerhin kaldırılmasına ilişkin iş bu davayı açmakta davacının hukuki yararı bulunduğu, kesin hükme rağmen eldeki dava tarihi itibarıyla gerekse İlk Derece mahkemesince verilen karar tarihi itibarıyla şerhin terkin edilmediği, bu itibarla İlk Derece Mahkemesince verilen kararda usul ve kanuna aykırı bir yön bulunmadığından davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf nedenlerini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.