"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/252 Esas, 2023/39 Karar
DAVA TARİHİ: 01.12.2011
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... Mahallesi 448 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 01.04.2014 tarihli ve 2011/1259 Esas, 2014/35 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın zeminine ekilebilir ürün gelirine göre, üzerinde bulunan ağaçlara yaş, cins ve verimine göre maktuen, üzerinde bulunan yapılara da resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı da düşülerek değer biçilmesinde yöntem olarak bir isabetsizlik görülmemiştir; Ancak hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaz üzerinde bulunan yapılara değer biçildikten sonra yazılı gerekçelerle % 15 bedel ilave edilmesi suretiyle fazla bedel tespiti ve yine hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaz üzerinde bulunan ağaçlara değer biçildikten sonra 2942 sayılı Kanun'un 25 inci maddesi uyarınca mülkiyetin idareye geçişi mahkemece verilen tescil kararıyla olacağından enkaz bedelinin düşülmemesi gerektiği gözetilmeden değişik oranlarda enkaz bedeli indirilmek suretiyle az bedel tespiti doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.06.2020 tarihli ve 2018/402 Esas, 2020/193 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, davalı taraf üzerindeki tapunun iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; Mahkemece bozmaya uyulmuş ise de gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki;
Dairemizin 08.11.2016 tarihli ve 2016/4087 Esas, 2016/15524 Karar sayılı bozma ilamında; taşınmaz üzerinde bulunan ağaçlara değer biçildikten sonra 2942 sayılı Kanun'un 25 inci maddesi uyarınca mülkiyetin idareye geçişi mahkemece verilen tescil kararıyla olacağından enkaz bedelinin düşülmemesi gerektiği gözetilmeden değişik oranlarda enkaz bedeli indirilmek suretiyle az bedel tespitinin doğru görülmediği belirtildiği hâlde, bozma öncesi belirlenen ağaç bedellerinin bozma konusu yapılmadığı ve bu hususun davalılar lehine usuli kazanılmış hak oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece bozma ilamına uyulmuşsa da ağaç bedelleri yönünden eksik bedele hükmedildiğini, dava tarihine göre değerlendirme yapılmamasının hatalı olduğunu, münavebe ürünlerinin hatalı tespit edildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedellerinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalılar vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinden görülmemiştir.
3. Dairemiz bozma ilâmında dava konusu taşınmaz üzerindeki ağaç bedellerinden enkaz bedeli düşülmeden ve birinci bozma öncesi hükme esas alınan ağaç bedelleri üzerinden hesaplama yapılması yönünde kararın bozulmasına karar verilmiş ise de Mahkemece hatalı değerlendirme sonucu ağaç bedelinin düşük tespit edilmesi ve infazda tereddüt yaratacak şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalılar vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile temyiz olunan Mahkeme kararının hüküm fıkrasının;
a) (1) numaralı bendinin (b) harfi ile gösterilen alt bendinde yazılı ''488.629,91'' sayısının çıkarılmasına, yerine ''511.036,20'' sayısının yazılmasına,
b) (1) numaralı bendinin (c) harfi ile gösterilen alt bendinde yazılı '' 71.649,08 '' sayısının çıkarılmasına, yerine ''94.055,37 " sayısının yazılmasına,
c) (1) numaralı bendinin (ç) harfi ile gösterilen alt bendinde yazılı ''zemin bedeli 61.271,08 TL'nin'' ibaresinin çıkarılmasına, yerine '' kamulaştırma bedelinin'' ibaresinin yazılmasına,
d) (1) numaralı bendinin (d) harfi ile gösterilen alt bendinde yazılı ''Mahkememizin 2011/1259 Esas ve 2014/35 Karar sayılı ilk karar dosyasında davalılara ödenmesine karar verilen kamulaştırma bedelinin (536.628,09-TL) bozma sonrası mahkememizin 2018/402 Esas, 2020/193 Karar sayılı dosyasından tespit edilen kamulaştırma bedelinden (488.629,91-TL) fazla olduğu anlaşılmakla, davalılar adına bozma öncesinde fazladan depo edilen 47.998,18-TL '' ibaresinin çıkarılmasına yerine '' Davacı idarece fazla depo edilen 25.591,89 TL " ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalılardan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
15.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.