"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/547 Esas, 2024/251 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesinin 06.07.2023 Tarihli ve 2023/54 Esas, 2023/637 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda, taraflar arasındaki uyuşmazlıkla ilgili olarak kanunla öngörülmüş kesin yetki kuralı bulunmadığından davalının yetki itirazının ilk itiraz niteliğinde olduğu, yetkinin kesin olmadığı davalarda yetki itirazının cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerektiği, her iki davalının da süresinde yetki itirazında bulunduğu ve yetki ilk itirazının süresinde yapıldığı, tüm dosya kapsamı incelendiğinde taraflar arasındaki 28.08.2022 tarihli araç satış sözleşmesinin Trabzon'da akdedildiği, davaya konu 30.08.2022 tarihli araç arızasının Trabzon'dan Erzurum'a getirmek amacı ile yola çıkıldığında meydana geldiği, davalıların süresi içerisinde yetki itirazında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Trabzon Asliye Ticaret Mahkemesinin 24.04.2024 Tarihli ve 2023/547 Esas, 2024/251 Karar Sayılı Kararı
Araç arızası nedeniyle zarar gören davacının yerleşim yerinin Erzurum ili olduğu, aracı Erzurum Ford servisinde muayene ettirdiği, bu nedenle zararın meydana geldiği ve gelme ihtimalinin bulunduğu yerin de Erzurum ili olması nedeniyle Erzurum Ticaret Mahkemesi'nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, ayıplı mal satışından kaynaklanan bedel iadesi, mümkün olmadığı takdirde ise değer kaybı ve ayıp nedeniyle yapılan masrafların tazmini istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesi şöyledir:
“Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
”
4. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) “İfa yeri” başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir:
“Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.”
C. Değerlendirme
1. Bir davada, birden fazla yetkili mahkeme bulunması halinde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, yetkisiz bir mahkemede dava açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir. Yetki itirazının dinlenebilmesi için, davalı itirazında yetkili mahkemenin gösterilmesi zorunludur. Davacı, genel ve özel yetki kurallarına göre, kendisine verilen seçimlik hakkını yasaya uygun kullanmaz ise seçim hakkı davalıya geçer. Seçim hakkı kullanılırsa davalının bildirdiği yetkili mahkemeye dosyanın gönderilmesine karar verilir. Yetkisizlik kararında, yetki itirazında bildirilmemiş olan mahkemenin yetkili olduğuna karar verilemez.
2. Dosya kapsamından, taraflar arasındaki satıma ilişkin sözleşmede satıcının aracı teslim ettiği, alıcının da bedelini peşin ödeyerek aldığının belirtildiğinden sözleşmenin ifa yerinin Akçaabat ilçesi olduğu, davalının yerleşim yerinin ise Ortahisar/Trabzon olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısı ile davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, yetkisiz Erzurum Mahkemelerinde davacının dava açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalılara geçmiş ve davalı ... Tic. A.Ş. vekilince süresinde ve usulüne uygun olarak Trabzon Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin itirazında bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Trabzon Asliye Ticaret Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Trabzon Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,09.12.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.