"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1457 Esas, 2024/693 Karar
DAVA TARİHİ: 07.08.2017
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Batman 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1789 Esas, 2023/1318 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Batman ili, ..., ... köyü 45 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya derhal ödenmesine, kamulaştırma bedeline yasal faiz işletilmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, taşınmaz baraj gölü sahasında kaldığından 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kuru tarım arazisi vasfındaki taşınmazın sulu tarım arazisi olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, bilirkişilerin raporlarını hazırlarken tek bir yıla ait veriler üzerinden değerlendirme yapmak yerine son beş yıla ait verileri kullanması gerektiğini, dava konusu arazinin kamulaştırma bedelinin "mutat münavebe" dikkate alınmadan hesaplandığını, İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün verilerine uyulmadan hesaplama yapıldığını, kamulaştırma bedelinin çok yüksek hesaplandığını, verim miktarları ve ürün fiyatlarının resmî verilerin aksine yüksek alındığını, üretim masrafları ile kapitalizasyon faiz oranının düşük alınarak taşınmazın metrekare bedelinin suni olarak yükseltildiğini, arazinin toplam hesaplanan bedeline %20 objektif değer artışı ilave edilerek kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplandığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili İstinaf dilekçesinde özetle; objektif değer artışı oranının düşük olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan kayısı ağırlıklı karışık kapama meyve bahçesi yok sayılarak hesap yapılmış olmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, üretim masraflarının resmî münavebe veri cetveline göre hazırlanması gerekirken doğrudan yapılmayan genel idari giderler, sermaye faizi ve kira bedeli masrafları; üretim giderlerine dahil edilerek hesaplama yapılmış olmasının hatalı olduğunu, üretim masraflarının brüt gelirinin 1/3'ü oranında olması gerektiği, resmi münavebe sisteminde 2. ürün bedelinin hesaplanmamış olmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan su kuyusu, tel çit ve benzeri muhdesatların bedelinin hesaplanmadığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki dava konusu taşınmazın zeminine olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirine göre değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gibi davalı davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin doğru olduğundan, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu kanaati ile taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Batman ili, ..., ... köyü 45 parsel sayılı dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline, göl alanı olarak terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.