"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1043 Esas, 2021/969 Karar
DAVA TARİHİ : 21.12.2017
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar davalı ... vekili
İLK DERECE MAHKEMESİ : Silifke 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/854 Esas, 2019/30 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare, davalı ... mirasçıları ... vd. ve davalı ... vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, Silifke ilçesi, Gazi Mahallesi 31 ada 21 ve 23 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; vasiyetin açılmasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, kamulaştırma işleminin iptali için de dava açılacağını, teklif edilen bedelin düşük olduğunu bu nedenle teklif edilen bedelin kabulünün mümkün olmadığını belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlar ile evvel taşınmazın Silifke Belediyesinden alınan cevabi yazıya göre eş değer olduğunu, dava konusu taşınmaz 3. Derece sit alanı içerisinde olduğu hâlde, emsal taşınmazdan % 50 daha değerli olduğunu iddia etmenin değerlendirmede hesaplanmak istenen değeri bulmaya yönelik olduğunu, bu sebeple hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamalar fahiş olup gerçeği yansıtmadığını, emlak vergi değeri dikkate alınarak dava konusu taşınmazların değerinin belirlenmesi gerektiğini, dava konusu parseller üzerinde bulunan muhdesatların aidiyetine ilişkin hüküm kurulmadığını, kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davanın 4 ay içerisinde sonuçlandırılmaması halinde tespit edilen bedele bu sürenin bitiminden itibaren faiz işletileceğini, yerel mahkemenin bu kurala uymadığını, sadece davalı tarafa vekâlet ücreti hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazların değerini ve üzerinde kurulu bulunan bir takım binaların eksik tespit edildiğini, ayrıca taşınmazların değerinin 1.270,00 TL/m² olarak tespit edildiğini, bilirkişilerin raporlarında da belirttikleri üzere emsal taşınmazların satış işlemindeki değerinin bölgedeki taşınmazların alım satım değerine uygun olmadığını, emsal alınan gayrimenkulün bulunduğu konum dava konusu taşınmazla kıyaslanmasının mümkün olmadığını, kamulaştırılması istenen parseller Göksu Nehri'nin kıyısında şehrin tam merkezinde ana yola cephesi bulunduğunu, taşınmaz üzerindeki binalara biçilen değerlerin de çok düşük olduğunu, yapım maliyetlerinin çok altında kaldığını, parselde eksik değerlendirilme yapılmış olup 56 m² dükkanın hesaplamalarının ve üzerindeki terasın hesaplamalarının eksik yapıldığunı, belediyenin müvekkile sunmuş olduğu teklifte raporda belirtilen 56 m²lik dükkanın değeri tespit edilmesine rağmen bilirkişi raporunda eksik belirtildiğini, taşınmazından sonra gelen taşınmazlar kamulaştırılmadığı takdirde 20 metre kesitli bir yol yapılmasının fiilen mümkün olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, ancak mahkemece alınan bilirkişi raporunun emsal satış tarihi yönünden hüküm kurmaya elverişli ve yeterli olmadığı, emsal satış tarihinin düzeltilerek ve dava konusu taşınmaz ile emsalin kıyaslanması neticesinde dava konusu taşınmazın emsalden %50 daha değerli kabul edilmesi gerektiği belirtilerek kamulaştırma bedelinin yeniden tespiti yapılmış olup tarafların istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalı ... mirasçıları ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal taşınmazın ne oranda değerli kabul edildiği hususunda çelişki yaratıldığını, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri aynen tekrar ettiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal taşınmazın ne oranda değerli kabul edildiği hususunda çelişki yaratıldığını, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri aynen tekrar ettiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; bedelin düşürülmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazların zeminine 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak ve aynı bölgeden Dairemiz denetiminden geçerek belirlenen metrekare birim fiyatları ile uyumlu olarak; üzerindeki yapılara ise aynı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise maktuen değer biçilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare, davalı ... mirasçıları ve davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacı idare ve davalılardan ..., ...'den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,25.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.