"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/896 Esas, 2023/896 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Dörtyol 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/73 Esas, 2021/112 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Hatay ili, ..., ... Mahallesi 222 ada 17 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalıların cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosyada usulüne uygun olarak alınmış bir fen bilirkişi raporunun bulunmadığını, dava konusu taşınmazın arsa vasfında kabul edilmesinin hatalı olduğunu, taşınmaz için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, kıymet takdir komisyonu tarafından tespit edilen bedelin uygun olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesince dava konusu taşınmazın arsa vasfına göre, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin kaldırma kararı üzerine yeniden rapor alınarak hüküm tesis edilmiş ise de hükme esas alınan bilirkişi raporunda serbest satış olmayıp başka bir taşınmazın kamulaştırma bedeli emsal alınarak karar verildiğinden bu rapora göre hüküm tesisi mümkün olmadığı gibi İlk Derece Mahkemesince verilen ilk karar davalılarca istinaf edilmediğinden davacı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak ikinci karar ile ihlal edilerek daha fazla bir kamulaştırma bedeline hükmedilmesinin de hatalı olduğu, bu durumda Dairece aynı kamulaştırma kararı kapsamında Yargıtay'a intikal eden ve dava konusu taşınmaza 350 metre mesafede olan ... Mahallesi 1 ada 45 parsel sayılı taşınmaz için 2015 yılı Aralık ayı itibarıyla biçilen 183,00 TL/m² birim bedel idare temyizi üzerine, yine taşınmaza yakın mahalde bulunan ... 2461 parsel sayılı taşınmaz için 2012 yılı esas alınarak biçilen 175 TL/m², ... 121 parsel sayılı taşınmaz için 2013 yılı için biçilen 174 TL/m² birim bedellerin Yargıtay 5. Hukuk Dairesince onandığı, aynı kamulaştırma kararı kapsamında ... 2481 parsel sayılı taşınmaz için 2016 yılı Mayıs ayı itibarıyla biçilen 188,36 TL/m² bedel ise az bulunarak bozmaya konu edildiği, bu durumda dosya kapsamında bulunan ve taşınmazın bedelini Haziran 2016 tarihi itibarıyla 191,00 TL/m² olarak berlirleyen bilirkişi raporundaki tespitler, istinaf eden idare aleyhine olmayıp hüküm vermeye elverişli olarak değerlendirildiği ve bu bilirkişi raporunun hüküm tesisinde dikkate alındığı, kabule göre de davacı idare yargılama sırasında harçtan muaf hale geldiği hâlde, başlangıçta alınan harçların iadesine karar verilmemesinin, İlk Derece Mahkemesince verilen önceki hüküm, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı ile ortadan kalktığı hâlde, faize ilişkin "yeniden karar verilmesine yer olmadığına" dair hüküm tesisinin usul ve kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Hatay ili, ..., ... Mahallesi 222 ada 17 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve irtifak hakkına konu olan bölüm dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.