"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3014 Esas, 2024/1262 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Niksar 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/618 Esas, 2023/625 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Tokat ili, ..., 1075 ada 4 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın sulama kanalı yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisilin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın iddialarını kabul etmediklerini, taşınmaza herhangi bir el atmanın olmadığını, davacı tarafın tazminat ve ecrimisil taleplerinin yerinde olmadığını, zamanaşımına uğradığını, davacının davasının kötüniyetli olarak açıldığını davanın reddine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırmasız el atma tazminatı ve ecrimisilin davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; raporda taşınmaza fiilen el atılıp atılmadığınına ilişkin bir tespite yer verilmediğini, devlet eliyle sulama yapılmasından önceki vasfının kuru olduğunu, dava konusu taşınmazın bedelinin yüksek belirlendiğini, hükme esas rapordaki verilerin de hatalı olduğunu, kapitalizasyon faizinin %6 alınması gerektiğini, objektif değer artış oranının yüksek olduğunu, davalı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemiş olmasının da yerinde olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı kurumca sulama kanalı tesis edilmek suretiyle fiilen el atılan arazi niteliğinde olan taşınmazın değeri 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca belirtilen gelir metoduna göre değerlendirme yapılmasında, %4 oranında kapitalizasyon faizi uygulanmasında, dava konusu taşınmazın niteliği, konumu ve bilirkişi kurulu raporundaki özelliklerine göre % 50 objektif değer artırıcı unsur oranının mevcut duruma uygun olması ile dava konusu arazilerin değerinin tespitinde isabetsizlik görülmemiş, el atma tarihinin 1983 yılı öncesi olduğu nazara alınarak el atma tazminatı yönünden davacılar lehine maktu, ecrimisil bedeli yönünden ise nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinde bir isabetsizlik olmadığından Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilerek kamulaştırmasız el atma tazminatı ve ecrimisil bedeline ilişkin kurulan hükümlerde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşıldığından davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş, taşınmazın tapudan terkinine karar verilmesinin hatalı olduğunu, taşınmazın tapu kaydında yer alan şerhlerin bedele yansıtılması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin tahsili ile ecrimisil hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. 2942 sayılı Kanun'un Geçici 6 ıncı ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesinde isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptal edilerek davalı idare adına tesciline karar vermekle yetinilmesi gerekirken tapudan terkinine karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; (3) numaralı bendininde yer alan "tapudan sedde olarak iptali ile tapudan terkinine" kelimelerinin çıkartılması yerine "tapu kaydının iptal edilerek davalı idare adına tesciline" kelimelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.