"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/237 Esas, 2024/272 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 11. Tüketici Mahkemesinin 21.12.2023 Tarihli ve 2023/211 Esas, 2023/629 Karar Sayılı Kararı
Davacı avukatın yerleşim yerinin Ankara ili, ... olduğu, davalı tüketicinin yerleşim yerinin ise ...Merkez olduğu; davaya konu borcun sözleşmeden doğan para borcu olduğu, dolayısıyla sözleşmenin ifa yerinin alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yeri olan ...Merkez olduğu görülmekle; davacının kendi yerleşim yeri mahkemesinde dava açmadığı gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde ve sözleşmenin ifa edileceği yeri mahkemesinde de dava açmadığı; davalı vekilinin cevap dilekçesinde, davalının yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olduğunu ileri sürerek usulüne uygun yetki itirazında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. ...4. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) 16.02.2024 Tarihli ve 2024/237 Esas, 2024/272 Karar Sayılı Kararı
Somut dosyada borçlunun icra dairesinin yetkisine itiraz ettiği ancak itirazında yetkili icra dairesinin neresi olduğunun bildirilmediği, bu haliyle icra dairesinin yapılan yetki itirazın geçersiz olduğu, böylece icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği sabit olduğu, davanın İstanbul 1. İcra Dairesi'nin 2022/58593 takip sayılı dosyasına itirazın iptali davası olduğu, icra dosyasına bakmaya yetkili mahkemelerin de takibin yapıldığı yer olan İstanbul Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, itirazın iptali davasında yetkili mahkemenin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un 6 ıncı, 7 nci, 10 uncu, 17 nci ve 18 inci maddeleri
3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 89 uncu maddesi
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun'un 10 uncu maddesine göre ise sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
2. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
3. 6100 sayılı Kanun'un 17 nci maddesine göre tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.
4. Somut olayda, davacının alacağının tahsili için İstanbul 1. İcra Dairesinde takip başlatıldığı, davalının yetki itirazında bulunduğu ancak yetkili icra dairesini göstermediği, yapılan yetki itirazının usulüne uygun olmadığı, böylelikle icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği anlaşılmaktadır. Davacının yerleşim yerinin ...,davalının yerleşim yerinin Merkez/...olduğu dolayısı ile davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, yetkisiz İstanbul Mahkemelerinde dava açtığı tespit edilmiştir. Hal böyle olunca seçme hakkı davalı tarafa geçmiş ve davalı vekilince süresinde ve usulüne uygun olarak ... Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin itirazında bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın ...4. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince ...4. Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
06.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.