"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/436 Esas, 2024/208 Karar
Avukat ...
DAHİLİ DAVALI : ... vekili
Avukat ...
DAVA TARİHİ : 24.09.2020
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinde geçen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; tazminat isteminin dahili davalı ... yönünden kısmen kabulüne, davalı ... yönünden reddine, ecrimisil isteminin reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkeme kararı dahili davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu ...ili, ... ilçesi,... Mahallesi 372 ada 7 parsel sayılı taşınmazın davalı idare tarafından kamulaştırma yapılmadığı hâlde, imar planında İlköğretim Alanı olarak ayrıldığını bu nedenle mülkiyet hakkının kısıtlandığını, taşınmaza hukuken el atıldığını ileri sürerek taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; mevzuat hükümleri gereğince imar programının hazırlanması, bildirilmesi ve perselasyon vb. ile ilgili işlemlerin yerine getirilmesi konusunda belediyelere yükümlülük getirildiğinden bu işlemlerin yapılmaması nedeniyle kişilerin mağduriyete uğraması durumunda söz konusu mağduriyeti giderecek olan kurumun belediyeler olduğunu, sorumluluğun müvekkiline yükletilemeyeceğini, mevcut olayda dava konusu taşınmaz üzerinde müvekkili kurumca fiili bir el atmanın mevcut olmadığını, bizzat davacı tarafça otopark olarak kullanılarak yine kendileri tarafından değerlendirildiğini, bu nedenle ecrimisil talebinin hukuka ve kanuna aykırı olduğunu belirterek söz konusu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Dahili davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle;davalı ... ile zorunlu dava arkadaşlığı olmadığından davaya dahil edilmesinin usule aykırı olduğunu, okul binalarının yapılması ve okul arazilerinin kamulaştırılması konusunda asli görevlinin ... olduğunu ve husumetin Milli Eğitim Bakanlığına yöneltilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30.06.2022 tarihli ve 2020/403 Esas, 2022/379 Karar sayılı kararı ile tazminat isteminin kısmen kabulü, ecrimisil isteminin reddi ile taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Bakanlığından alınarak davacıya verilmesine, bedeline hükmedilen davacı payının tapusunun iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 13.10.2022 tarihli ve 2022/2408 Esas, 2022/2462 Karar sayılı kararıyla davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; eğitim tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımını yapma görev ve yetkisinin 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7 nci maddesi uyarınca ilgili Belediyelere; yükseköğretim kurumları dışındaki eğitim ve öğretim kurumlarını açmak, açılmasına izin vermek ve denetlemek görev ve yetkisinin ise 10.07.2018 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan 30474 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 301 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca Milli Eğitim Bakanlığına ait olduğu dikkate alındığında imar planında kısmen ilkokul alanı olarak tahsis edilen dava konusu taşınmaza ilişkin davada husumetin ilgili Belediyeye yöneltilmesi gerektiğinin gözetilmemesi bozmayı gerektirdiğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tazminat isteminin dahili davalı ... yönünden kısmen kabulüne, davalı ... yönünden reddine, ecrimisil isteminin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı ... ile zorunlu dava arkadaşlığı olmadığından davaya dahil edilerek hüküm tesis edilmesinin usule aykırı olduğunu, bozma ilamında da taraf teşkilinin sağlanmadığına ilişkin bir bozma olmadığını, esasa ilişkin itirazları noktasında ise okul binalarının yapılması ve okul arazilerinin kamulaştırılması konusunda asli görevlinin ... olduğunu ve husumetin Milli Eğitim Bakanlığına yöneltilmesi gerektiğini, tazminat bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili ve ecrimisil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun (2942 sayılı Kanun) 11 inci, Ek Madde 1 inci ve 4 üncü maddeleri
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararının bozma gereklerine uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Buna karşın, 6745 sayılı Kanun'un 33 üncü maddesiyle 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek 1 inci maddesinde hukuki el atma düzenlendiğinden ve bu kapsamda hukuken el atılan dava konusu taşınmaza ilişkin tespit edilen tazminat bedeli yönünden 7421 sayılı Kanun ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek 4 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca dahili davalı idare yönünden maktu harca hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Dahili davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine,
2. Kamu düzeni gereğince yapılan inceleme sonucunda; İlk Derece Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (7) ve (8) numaralı bentlerinin hükümden çıkartılması yerine "Alınması gereken 427,60 TL karar ve ilam harcının yatırılan peşin ve ıslah harçların toplamı olan 27.134,23 TL'den mahsubu ile fazla yatan 26.706,63 TL harcın talep halinde yatırana iadesine," cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dahili davalı ... Başkanlığından aşağıda yazılı kalan harcın alınmasına,
13.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.