"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/279 Esas, 2023/432 Karar
DAVA TARİHİ: 17.01.2017
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 29. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/247 Esas, 2022/617 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacı idare yönünden esastan reddine, davalı vekili yönünden kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ..., ... Mahallesi 1055 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın 122.136,38 m²lik kısmının Kuzey Marmara Otoyolu Projesi yol inşaatı ve emniyet sahası içerisinde kamulaştırılması üzerine Karayolları Genel Müdürlüüğünce açılan davada yapılan yargılama sonucunda İstanbul Anadolu 28.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/17 D.İş sayılı kararı gereğince Acele Kamulaştırma yoluyla kamulaştırılmasına karar verildiğini, dava konusu taşınmazın bulunduğu lokasyon itibarıyla ve civardaki emsal metrekare fiyatlarına nazaran taşınmazın değerinin olduğundan çok daha düşük olarak belirlendiğini, taşınmazın İstanbul Anadolu 28.Asliye Hukuk Mahkemesince takdir edilen bedelden kat kat değerli olduğunu, acele kamulaştırma davasında tespit edilen bedel gerçek değerinden aşırı düşük olduğundan dikkate alınmaması gerektiğini belirterek keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak taşınmazın emsal incelemesi sonucu gerçek bedelinin tespiti ile tespit edilecek bu bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen bedel ile taşınmazın emlak rayici arasında fahiş fark olduğunu, emsal değerlendirmesinin denetlenebilir olmadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal seçimi ve değerlendirmesinin hatalı olduğunu, soyut ibarelerle birim bedelinin belirlendiğini, internet satış ilanlarının esas alındığını, sunulan emsal raporların değerlendirilmesi gerektiğini, taşınmazın kalan kısımda değer düşüklüğünün hesaplanmadığını, dosyaya sunulan uzman raporunun değerlendirilmediğini, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde, tespit edilen bedelden acele kamulaştırma dosyasında depo edilen ve ödenen bedelin mahsubundan sonra kalan fark bedelin derhâl ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği ancak faiz bitiş tarihi ve vekâlet ücreti yönünden davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal taşınmazın dava konusu taşınmaza uzak ve farklı mahallede, küçük yüzölçümümlü olduğundan uygun emsal olmadığını, soyut ifadelerle bedel belirlendiğini, dosyaya sunulan emsallerin dikkate alınmadığını, komşu taşınmazlarda aynı kamulaştırma nedeni ile belirlenen bedellerin dikkate alınmadığını, kamulaştırma nedeni ile kamulaştırma haricinde kalan alanlarda meydana gelecek değer kaybının dikkate alınmadığını, bilirkişi raporunun yetersiz ve denetime elverişli olmadığını, bedelin düşük belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu İstanbul ili, ..., ... Mahallesi 1055 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.