"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/424 Esas, 2023/881 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Gebze Asliye Ticaret Mahkemesinin 31.05.2023 Tarihli ve 2023/294 Esas, 2023/564 Karar Sayılı Kararı
Taraflar arasında düzenlenen 25.08.2022 tarihli sözleşmeye göre, taraflar arasında çıkacak olan uyuşmazlıklarda, İstanbul Mahkemeleri ve İcra Müdürlüklerinin yetkili olduğu hususunda anlaşıldığı ve davalı vekili tarafından da süresi içerisinde sunulan cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunulduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin 28.11.2023 Tarihli ve 2023/424 Esas, 2023/881 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda, davacı vekili tarafından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 6 ncı maddesinde düzenlenen genel yetki kuralı gereği, davalı yanın yerleşim yeri olan Gebze Mahkemelerinde dava açıldığı, davalı tarafından süresi içeresinde sunulan cevap dilekçesi ile sözleşmede yer alan yetki sözleşmesi gereği İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğuna dair yetki ilk itirazında bulunulduğu, ancak davalı yanın 6100 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinde sayılan yetki sözleşmesi yapabilecek kişilerden olmadığı ve yapılan yetki sözleşmesinin geçersiz olduğu, davada kesin ve özel yetki kuralının bulunmadığı ve 6100 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi gereğince davalının yerleşim yeri mahkemeleri olan Gebze Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, davalı işçinin haksız rekabet yasağı sözleşmesine aykırı hareket ettiği iddiasıyla açılan tazminat
istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanununun 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un " Yetki Sözleşmesi " başlıklı 17 nci maddesi şöyledir.
"Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir
veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava
sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır."
4.6100 sayılı Kanun'un "Yetki sözleşmesinin geçerlilik şartları"" başlıklı 18 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir.
"Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri konular ile kesin yetki hâllerinde, yetki sözleşmesi yapılamaz."
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun'un 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 89 uncu maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
2. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
3. Somut olayda, davalı vekilince cevap dilekçesinde taraflar arasında imzalanan sözleşmeye göre İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğu belirtilmiş ise de 6100 sayılı Kanun'un 17 inci ve 18 inci maddeleri uyarınca, taraflar arasında düzenlenen yetki sözleşmesinin geçerli olmadığı, davalının yerleşim yerinin de Gebze/Kocaeli olduğu, ancak davalı vekilinin yetkisiz bir mahkemeyi seçtiği anlaşıldığına göre, uyuşmazlığın davanın ilk açılan yer mahkemesi olan Gebze Asliye Ticaret Mahkemesinde çözümlenmesi gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Gebze Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.