"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1350 Esas, 2024/911 Karar
KARAR : Esastan ret/ Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/74 Esas, 2023/24 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin asıl dava ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 17 nci maddesine dayanan tescili istemine ilişkin karşı davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine, kamu düzeni ilkesi gereği İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı- karşı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Gaziantep ili, ..., ... Mahallesi 471 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın enerji nakil hattı geçirmek ve direk dikmek suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
2.Karşı davada davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kamulaştırıldığını, bedelin ödendiğini, tebligatların yapıldığını belirterek irtifak haklarının ve direk yerlerinin idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl davada davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
2.Karşı davada davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; usulüne uygun kamulaştırma işlemi yapılmadığını belirterek karşı davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın kısmen kabulüne karşı davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar-karşı davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelikte olmadığını, belirlenen bedele mevduat faizi işletilmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın gerekçeli olmadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı-karşı davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince alınan karar harcının davalı idare tarafına iade edilmesi gerektiği, kadastro çalışması nedeniyle fen bilirkişisinden ek rapor alınması gerektiğini, usulüne uygun olarak kamulaştırma işleminin yapıldığını, değer düşüklüğü oranının yüksek olduğunu, %400 objektif değer artışı oranının hatalı hesaplandığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 2942 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin şartları oluşmadığından karşı davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, buna göre davaya konu taşınmazda davalı idare tarafından irtifak ve pilon yeri geçirmek suretiyle el atıldığı, el atmanın geçerli bir kamulaştırma işlemine dayanmadığı, davaya konu taşınmazın kuru arazi vasfına uygun olarak net gelir yöntemi ile tespit edilen bedelin uygun olduğu ve İlk Derece Mahkemesince buna göre tazminat miktarının hesaplanmasında bir isabetsizlik olmadığı, ancak davaya konu ... Mahallesi 471 parsel sayılı taşınmazın yargılama aşamasında kadastro yenileme işlemi gördüğü ve aynı mahalle 7725 ada 7 parsel numarasını aldığı hâlde, eski parsel numarası üzerinden karar verilmesinin doğru olmadığı belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın kısmen kabulüne ve karşı davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı- karşı davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı-karşı davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar etmiş, ayrıca dava konusu taşınmazın kadastro yenileme işlemi sonrasında yüzölçümünün ve irtifak alanlarının değiştiğini, yeniden rapor alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılama hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı-karşı davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Güncel tapu kaydına göre dava konusu taşınmazın yenileme çalışmaları ile alanının değiştiği anlaşıldığından, mahallinde teknik bilirkişi eşliğinde yapılacak keşif ile kamulaştırma krokisi uygulanmak suretiyle yeni oluşan parselde kamulaştırmaya konu pilon ve irtifak alanı tespit edilip, tazminat bedelinin yeniden hesaplanması için ek rapor alınarak sonucuna uygun hüküm tesis edilmesi gerektiğinin düşünülmemiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
5. Davalı idarece fazladan yatırılan karar ilâm harcının talep halinde iadesi yönünde hüküm kurulmaması da doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı- karşı davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
Dosyanın 6100 sayılı Kanun 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.