"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2951 Esas, 2024/1151 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Gaziantep ili, ..., ... Mahallesi, 302 ada 25 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 13.03.2019 tarihli ve 2018/306 Esas, 2019/81 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.02.2022 tarihli ve 2021/1103 Esas, 2022/643 Karar sayılı kararı ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza uygun emsal taşınmaz gözetilerek ve bilimsel yolla değer biçilmesinde ve davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların kamulaştırma bedelinin dava tarihinin baz alınarak ve yapılar ile ilgili bedel hesaplanırken 2018 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğden faydalanılarak yaş ve niteliklerine göre uygun yıpranma oranlarının uygulanması ve buna göre muhdesatların değerinin belirlenmesi yerinde ise de tespit edilen bedelin kararın kesinleşmesi beklenmeksizin hak sahibine derhâl ödenmesi gerektiği gerekçesiyle düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 25.02.2022 tarihli ve 2021/1103 Esas, 2022/643 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal olarak incelenen ... Mahallesi 1158 ada 16 parsel sayılı taşınmaz farklı mahallede olduğu gibi, Şahinbey Belediye Başkanlığının 28.06.2018 tarihli cevabi yazısında dava konusu taşınmazın kadastro parseli olduğu belirtildiği hâlde, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda dava konusu taşınmaz imar parseli, kıyasi emsal olarak kabul edilen taşınmaz ise kadastro parseli kabul edilerek emsal karşılaştırması sonucu bulunan bedele düzenleme ortaklık payı karşılığı eklenerek değer biçildiğinden bu rapora göre hüküm kurulması mümkün olmadığından yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi ve dava konusu taşınmazda bulunan yapıların kime ait olduğunun tespiti için taraflardan delilleri sorulup, dava dışı diğer paydaşlardan bu hususta beyanları alınarak, gerekiyorsa tanık da dinlenerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma kararı doğrultusunda bilirkişilerden 19.12.2023 tarihli ek rapor alınmış olup ek rapora göre davaya konu taşınmaz arsa olarak değerlendirilmiş, Kurtuluş Mahallesinde kain 927 ada 10 parsel sayılı taşınmaz emsal alınarak dava tarihi itibarıyla davaya konu taşınmazın metrekare birim değeri tespit edilmiş olup her ne kadar Yargıtay bozma ilâmı sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporundaki emsal taşınmaz doğru emsal olarak kabul edilmemiş ise de davaya konu taşınmaz ile aynı mahallede bulunan ve yakın konumda olan başka bir taşınmazın kamulaştırılması amacıyla açılan davada dava konusu taşınmaz arsa olarak değerlendirilerek Kurtuluş Mahallesi 927 ada 10 parsel sayılı taşınmaz emsal alınmak suretiyle davaya konu taşınmazın metrekare bedeli 1.200,00 TL olarak tespit edilmiş ve bu kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2023/7241 Esas, 2023/12283 Karar sayılı ilâmı ile hem emsal taşınmaz uygun bulunup hem de tespit edilen metrekare birim değeri doğru kabul edilerek kararın onandığı anlaşıldığından iş bu dosyada dava konusu taşınmazın değerlendirilmesinde emsal alınan taşınmaz ve tespit edilen metrekare birim değerinin uygun bulunduğu, bir diğer bozma nedeni olan davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının kime ait olduğu yönünde kapsamlı araştırma yapılmış; ancak yapının kime ait olduğu konusunda herhangi bir delil, bilgi ve belge tespit edilememiş, davaya konu taşınmazın diğer paydaşı olan ... isimli şahsın tanık sıfatı ile dinlenilmesine karar verilmiş; ancak kolluk araştırması sonucu adı geçen şahsı bilen kimsenin olmadığı, İlçe Tapu Müdürlüğü ile Nüfus Müdürlüğünce de adı geçenin kimlik bilgilerine ulaşılamadığının bildirildiği, davacı idare tarafından dosyaya sunulan yazı cevabında taşınmazın diğer maliki olan ... ile aralarında hiç bir anlaşma yapılmadığının bildirildiği tespit edilmiş olup tüm deliller dikkate alındığında diğer tapu maliki ...'e ulaşılamamış olması nedeniyle tanık sıfatı ile dinlenemediği, taraflara davaya konu taşınmaz üzerindeki yapının kime ait olduğunu bildirmek üzere taraflara süre verilmiş olup davacı tarafça verilen bu sürede herhangi bir delil bildirilmediği, davalı tarafça ise su faturası ve elektrik faturasının müvekkili tarafından ödendiğine dair bir kısım evrak sunulmuş ise de su ve elektrik faturasının davalı ... tarafından ödenmiş olması davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının davalı ...'e ait olduğunu gösteren bir delil olmadığı anlaşılmakla bu evraka itibar edilmediği, her ne kadar davalı vekili duruşmada iki ayrı tanık dinletmiş ise de tanık beyanlarının birbiriyle çelişkili olması ve taşınmaz üzerindeki yapının kime ait olduğu konusunun tek başına tanıkla ispat edilmesinin mümkün olmaması nedeniyle tanık beyanlarına itibar edilmediği, davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının davalı ...'e ait olup olmadığı konusunda başka bir delili olup olmadığı veya muhdesatın aidiyeti davası açıp açmayacağı sorulmuş olup davalı vekili duruşmadaki beyanında bu hususta başka bir delili olmadığını bildirmiş, davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının inşaat ruhsatı ve yapı kayıt belgesi sorulmuş olup İlçe Belediye Başkanlığı tarafından verilen cevapta davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının ruhsatsız olduğu bildirilmiş olup davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının kime ait olduğu konusunda bir kanaat oluşmadığı, yapının davalı ...'e ait olduğuna dair herhangi bir bilgi, belge ve delil tespit edilemediğinden hükme esas alınan 19.12.2023 tarihli bilirkişi raporundaki yapı bedelinin davalı ...'ün tapu kaydındaki hissesine oranlanarak zemin bedeline eklenmek suretiyle kamulaştırma bedeli tespit edilmiş ve tespit edilen kamulaştırma bedelinin davalıya ödenmesine karar verilmesi gerektiğinden, Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen kamulaştırma bedelinin yüksek olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; sunulan faturalar ve tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde yapının müvekkiline ait olduğu konusunda tereddüt olmadığını, emsal incelemesinin usulüne uygun yapılmadığını, belirlenen bedelin düşük olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.