"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1827 Esas, 2024/1120 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yalova 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/461 Esas, 2022/800 Karar
Taraflar arasındaki tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Yalova ili, ..., ... 729 parsel sayılı taşınmazın tapusunun tamamının Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/183 Esas sayılı dosyası ile iptal edilerek orman vasfıyla Hazine adına tesciline karar verildiğini, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi gereğince devletin tapu sicilinin tutulmasından doğan tüm zararlardan sorumlu olduğunu, bu nedenle belirlenecek olan tazminatın tapu iptal tescil kararının kesinleşme tarihi itibarıyla işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Hazineden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın zamanaşımı ve husumet nedeniyle usulden, ormanların özel mülkiyete konu olamayacağı sabit olduğundan esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, 743.708,80 TL'nin tapu iptal tescil kararının kesinleşme tarihi olan 26.04.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle: hükme esas alınan raporun özensiz hazırlandığını, Karayolları Genel Müdürlüğünce yapılan kamulaştırmalarda ...’da bulunan yakın konumdaki taşınmazların arsa olarak değerlendirildiğini, çok daha yüksek bedellerin belirlendiğini, harcın karar kesinleşmeden iade edilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle: husumet yokluğundan ve zamanaşımı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, taşınmazın arsa vasfında olmadığını, hesaplama yönteminin hatalı olduğunu, davanın koşulları oluşmadığından kabule karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edilerek, dava tarihinden öncesine ait özel amacı olmayan taşınmaz satışı esas alarak, emsal ile eksik- üstün yanları karşılaştırılmak suretiyle emsal incelemesi yöntemine göre değer biçilmesi uygun olduğunu, davacı vekili aynı bölgede 2014 yılında açılan kamulaştırma bedelinin tespiti davalarında 349,99 TL/m² bedel belirlendiğini ve kararın Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2021/4283 Esas, 2021/11484 Karar sayılı kararı ile onandığını öne sürmüşse de belirtilen dosyada bulunan sonuç metrekare değerinin 192,50 TL olduğu, İlk Derece Mahkemesince maddi hata sonucu gerekçede 349,99 TL yazıldığı anlaşıldığından bu yöndeki istinaf sebebi yerinde görülmediğini, davalı taraf harç iadesinin kararın kesinleşmesi beklenmeksizin yapılması gerektiğini öne sürmüş ise de bu husus mahallinde yapılacak bir taleple giderilebilecek nitelikte olması sebebiyle İlk Derece Mahkemesi kararında usul ve esas yönünden hata yapılmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrarla Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrarla Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Yalova ili, ..., ... köyü 341 ada 418 (eski 729) parsel sayılı 10.907,22 m² yüzölçümlü taşınmazı davacıların murisinin Karamürsel Kadastro Mahkemesinin 08.11.1988 tarihli ve 1988/45 Esas, 1988/117 Karar sayılı kararı ile edindiği, Orman Genel Müdürlüğü tarafından açılan tapu iptal ve tescil davası sonucunda Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/183 Esas, 2018/48 Karar sayılı kararı ile taşınmazın tapu kaydının iptali ile orman vasfı ile Hazine adına tesciline karar verildiği, kararın kanun yolu incelemesinden geçmeksizin 26.04.2018 tarihinde kesinleştiği, eldeki davanın 20.11.2020 tarihinde 10 yıllık zamanaşımı süresinde açıldığı anlaşılmaktadır.
3. Yargıtay tarafından benimsenen Bakanlar Kurulunun 28.02.1983 tarihli ve 1983/6122 sayılı kararı uyarınca taşınmazın arsa sayılabilmesi için imar planı içerisinde iskan sahası olarak ayrılmış bulunması, imar planı dışında ise belediye mücavir alan sınırları içinde kalıp meskun yerler arasında bulunması ve belediye hizmetlerinden yararlanması gerekmektedir.
4. Dosyadaki bilgi ve belgelerden; dava konusu taşınmazın değerlendirme tarihi itibarıyla 1/1000 ölçekli uygulama ve 1/5000 Ölçekli ... Planı kapsamında olmadığı, alt yapı hizmetlerinden ve elektrik aydınlatma hizmetinden yararlanmadığı, etrafının meskun olmadığı; aynı taşınmaza ilişkin Dairemizin denetiminden geçen, diğer paydaşlar tarafından açılan dava dosyasında dava konusu taşınmaza arazi olarak değer biçildiği anlaşıldığından arsa niteliğinde kabulü mümkün değildir.
5. Bu durumda, arazi niteliğindeki davaya konu taşınmazın net gelirine göre değerinin tespit edilmesi gerekirken; taşınmazı arsa niteliğinde kabul edip emsal karşılaştırması yapılmak suretiyle değer biçen geçersiz rapora göre hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesinin kararının BOZULMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.