"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/659 Esas, 2024/964 Karar
DAVA TARİHİ : 08.07.2014
KARAR : Usulden ret/Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 19. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/279 Esas, 2022/263 Karar
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin asıl ve asli müdahil davacının davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın açılmamış sayılmasına, asli müdahil davacının davasının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın asli müdahil davacı ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun asli müdahil davacının istinaf başvurusunun feragat beyanı nazara alınarak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 352 nci maddesi uyarınca usulden reddine ve davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, eski 2798 ada 4 parsel sayılı taşınmazda tapuda hissesi oranında kayıtlı malik iken davalı idarenin 16.02.1994 tarihinde yapmış olduğu şuyulandırma çalışması sonucunda müvekkilinin hissesinin de içerisinde bulunduğu parselin bir kısmının bedele dönüştürüldüğünü, bedele dönüşen alanın miktarı ve bedele dönüştürme karşılığının tam tutarına ilişkin olarak her türlü haklarının saklı tutularak şimdilik bedele dönüşen alan için takdir edilen bedelin 10.000,00 TL daha artırılmasına ve dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanarak davalıdan tahsiline,vekâlet ücreti ile birlikte yargılama giderlerinin davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusuna ilişkin yeni kanun değişikliğinin ibrazını, davanın görev yönünden reddinin gerektiğini, kamulaştırmasız el atma davalarında idareye yapılacak uzlaşma başvurusunun dava şartı olduğunu, belediyenin kurulma aşamasında diğer belediyelerin sınırlarından devralınan alacak borç durumunun nüfus oranına göre göre taksim edildiğini, her iki idare arasında protokol yapıldığını, müvekkil belediyenin buraya el atmasının söz konusu olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; değerlendirme tarihinin imar uygulamasının tapuya tescil edildiği tarih olan 16.02.1994 olarak esas alınması gerektiğini, kök rapor ile ek rapordaki hesaplama şeklinin tamamiyle farklı olması nedeniyle çelişkili raporlara istinaden hüküm kurulamayacağını, asıl davacı yönünden dosya işlemden kaldırıldığı için ihbar olunan tarafın taraf sıfatı kalmayacağından davaya devam edilmemesi gerektiğini, metrekare birim fiyatı ve bedelin fahiş hesaplandığını, dava türünün hukuken yanlış nitelendirildiğini, tarafların uzlaşma başvurusu üzerine bedelin bankaya bloke edildiğini, çekişmeli bir alacak bulunmadığını, mukayeseye alınan emsallerin uygun olmadığını, 30 günlük hak düşürücü sürenin geçtiğini bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen Geçici madde 12 uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik olmayıp Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu, ayrıca hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği nazara alındığında davacı tarafın dava açma hakkı bulunduğu, davadan önce yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun ile dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgenin davalı belediyenin sorumluluk sahasına alındığı, dolayısıyla husumetin doğru yöneltildiği, diğer taraftan; ipotek bedelinin hükme esas alınan raporda asli müdahale tarihi yerine dava tarihine güncellenerek belirlenmiş olması doğru değil ise de istinafa gelen idarenin Ocak 2015 ve Temmuz 2014 tarihindeki endeks katsayıları gözetildiğinde istinaf eden idarenin aleyhine düzeltme yapılmadığı, davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan, asli müdahale vekilinin istinaf başvurusunun ise istinaftan feragat nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın arttırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 359 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 6745 sayılı Kanun ile değişik geçici 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu İstanbul ili, Ataşehir ilçesi, İçerenköy Mahallesi 2798 ada 4 parsel sayılı taşınmazda imar uygulaması yapıldığı ve bedele dönüştürülen toplam 1.665,89 m²lik payının bedelinin ödenmediği anlaşıldığından, arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Geçici Madde 12 uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.