"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1507 Esas, 2024/1035 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.07.2018 Tarihli ve 2017/423 Esas Sayılı Ara Kararı
Somut olayda, davanın gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil davası olduğu, mahkemece davacı vekilinin talebi üzerine ihtiyati tedbir kararı verildiği, bir kısım davalılar vekilince itiraz edilmesi üzerine mahkemece davanın niteliği gereği taraf teşkilinin sağlanmasının elzem olduğu, dava konusu üzerine ihtiyati tedbir şerhinin konulduğu, ihtiyati tedbir kararının kaldırılması halinde dava konusu taşınmazın yargılama devam ederken el değiştirmesi ihtimalinin bulunduğu ve bu durumun da yargılamayı sürüncemede bırakacağı gerekçesiyle mahkemenin ihtiyati tedbire hükmedilmesine dair verilen kararda dava konusunu ve davanın niteliği gereği bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.
B. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 08.10.2018 Tarihli ve 2018/909 Esas, 2018/673 Karar Sayılı Kararı
Somut olaya bakıldığında; davacı tarafın dava ile elde edebileceği dava konusu mal varlığını güvence altına alma amacı ile ihtiyati tedbir talebinde bulunulduğu, tedbir istenen taşınmazın dava sırasında devredilmesi halinde hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlanabileceği ya da tamamen imkansız hale gelebileceği veya gecikme sebebiyle bir sakınca yahut ciddi bir zarar doğabileceği, ayrıca tedbire konu taşınmazın dava konusu olması, tedbirin teminat karşılığında konulması, tarafların menfaat dengesi ve ihtiyati tedbirin amacı birlikte düşünüldüğünde davacının ihtiyati tedbir talebinin kabulünün hukuka uygun olduğu ve mahkemece belirlenen teminat miktarının tarafların menfaat dengesi ve ihtiyati tedbirin amacına uygun olduğu gerekçeleriyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
C. Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 20.10.2023 Tarihli ve 2017/423 Esas, 2023/607 Karar Sayılı Kararı
Davanın bir kısım davalılar yönünden reddine bir kısım davalılar yönünden kabulüne karar verilmiş, karar istinaf edilmiştir.
D. Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 26.04.2024 Tarihli ve 2024/659 Esas, 2024/574 Karar Sayılı Kararı
İlk derece Mahkemesinin 04.07.2018 tarih, 2017/423 Esas sayılı ara kararına karşı Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulduğu, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 08.10.2018 tarih ve 2018/909 Esas, 2018/673 Karar sayılı kararı ile davalının istinaf talebinin reddine karar verildiği, 235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) Ek Madde 1 maddesindeki hüküm uyarınca; uyuşmazlığın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerektiği, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin daha önce vermiş olduğu kararın esasa ilişkin olmamasının davaya bakmasına engel olmadığı, Dairenin 5235 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesine göre yetkisiz olduğu gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
E. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 18.07.2024 Tarihli ve 2024/1507 Esas, 2024/1035 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda da Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15.Hukuk Dairesince sadece geçici hukuki koruma niteliğindeki ihtiyati tedbir talebinin kabulü kararına yapılan itirazın reddine ilişkin ilk derece mahkemesince verilen karara yönelik inceleme yapıldığı esas yönünden bir değerlendirme yapılmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, tapu iptal tescil istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (694 sayılı KHK) 136. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'a eklenen "Yargı çevresinin değişmesi" başlıklı Ek madde 1 şöyledir:
“Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibarıyla yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.”
C. Değerlendirme
Somut olayda, Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.07.2018 Tarihli ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin ara kararının istinaf edilmesi üzerine, inceleme Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince yapılarak 08.10.2018 Tarihli ve 2018/909 Esas, 2018/673 Karar Sayılı kararıyla istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın . Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
10.03.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.