"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/160 Esas, 2024/2464 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hazro Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/48 Esas, 2023/246 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili, Hazro ilçesi, ... köyü 391 ada 25 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; arz ve izah edilen nedenlerle ve resen belirlenecek nedenlerle haksız ve yersiz açılan davanın reddine; mahkeme masrafları ve vekâlet ücretinin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve taşınmazda davalı idare lehine konulan şerhin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerinde bulunan şerhin tapu idaresi tarafından resen kaldırılması gerektiğini, davanın idareye yöneltilemeyeceğini, davacının şerhin kaldırılması yönünde ne tapuya ne kuruma iletilmiş bir talebinin bulunmadığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının maliki olduğu dava konusu taşınmazın tapu kaydına, davalı ... Genel Müdürlüğü lehine 17.10.2016 tarihli ve 438 yevmiye numarası ile 31/b maddesi uyarınca şerh konulmasına rağmen altı ay içerisinde davalı idarece 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve tesciline yönelik dava açılmadığı, TAKBİS ekranından güncel tapu kaydının incelenmesinde 10.07.2023 tarihli ve 1903 yevmiye numaralı, 28.07.2023 tarihli ve 2293 yevmiye numaralı işlemler ile tapunun beyanlar hanesine "tesise yönelik kesinleşmiş mahkeme kararı vardır. Konu: ... Genel Müdürlüğü lehine daimi irtifak hakkı tesisi vardır" yazıldığı, irtifak hakkının şerh edilmediği, 2942 sayılı Kanun'u 7/son maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği, dava tarihi itibarıyla taşınmazın tapu kaydında davaya konu şerhin yer aldığı anlaşılmakla, dava konusu taşınmazın tapu kaydında 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca mülkiyet hakkını kısıtlayacak ve taşınmazın devrini engelleyecek şekilde konulmuş olan "satılamaz" şerhinin yer alması ve davacının eldeki davayı açmakta dava tarihi itibarıyla hukuki yararının bulunması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği ve mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından; davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiş ve aynı taşınmaz ve konu ile ilgili dosyalar birleştirilerek tek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini iddia ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.