"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... 7. Asliye Hukuk (Tüketici mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince gönderme kararı ile ... Tüketici, ... 2. Asliye Ticaret, ... 7. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 09.12.2014 tarih, 2014/14621 E.- 2014/14098 K.sayılı kararıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce (Tüketici mahkemesi sıfatıyla), uyuşmazlığın tüketici işleminden kaynaklandığı, ... ilinde tüketici mahkemelerinin faaliyete geçtiği gerekçesiyle dava dosyasının ... Tüketici Mahkemesine ... edilmek üzere ... Hukuk Mahkemeleri ... Bürosuna gönderilmesine karar verilmiştir.
... Tüketici Mahkemesi'nce, uyuşmazlığa konu taşınmazın vasfının dükkan olduğu, tüketici işleminin bulunmadığı, asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından ise, taşınmaz satım sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın ticari nitelikte olmadığı, asliye hukuk mahkemesince görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilerek dosya merci tayini için Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesi'ne gönderilmiştir. Dairenin 13.06.2016 gün ve 2016/3723 - 2016/6798 E.K. sayılı kararı ile " ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nce uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesince görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verildiği, ancak asliye hukuk mahkemesince verilmiş bir karşı görevsizlik kararı bulunmadığı anlaşıldığından, merci tayini koşulları bulunmayan dosyanın mahalline iadesine “karar verilmiştir.
... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce, davacının gerçek kişi olduğu herhangi bir ticari işletmenin işleteni konumunda olmadığı ve veri kaydında da bulunmaması nedeniyle tacir sıfatına haiz olmadığı, davacı ve davalıların aralarındaki ilişkinin ticari bir iş olarak sayılması mümkün olmadığı gibi TTK madde 4 de sayılan istisnalarda da olmadığı davaya konu taşınmazın dükkan vasfında olmasınında bunu değiştirmeyeceği anlaşıldığından davanın gelen mahkeme olan asliye hukuk mahkemelerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın ilk olarak ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, yukarıda özetlenen maddi olaylardan da anlaşılacağı üzere ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi ile ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı çıktığı, dosyanın mahkeme ile bir ilgisinin bulunmadığı; ... 2. Ticaret Mahkemesi'nden verilen görevsizlik kararında dosyanın ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekir iken, Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle dosyanın Mahkememize ... edildiği; davanın ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne ... edilmesi gerektiği, zira davanın ilk açıldığı mahkemenin adı geçen mahkeme olduğu; aksi halde mahkemelerdeki dosyaların "gönderme" kararı ile başka mahkemelere gönderilip o mahkemelerden verilen görevsizlik kararları üzerine dosyaların başka mahkemelere ... edilmesinin tabii hakim ilkesine de aykırı olacağı anlaşıldığından, dosyanın ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce mahkemece ilk devir kararı veren mahkemenin hangi mahkeme olduğu ayrımı yapılmaksızın tevziden gelen benzer nitelikteki dosyalara bakılmaya devam edildiği ve bu konuda farklı bir görüş birliğine varılıncaya kadar da herhangi bir dosyanın ilk devir kararı veren mahkemeye iadesine (gönderilmesine) karar verilmeyeceğinden, mahkemeye gönderilen aynı nitelikteki dosyanın da kabulünün eşitlik ve hakkaniyet ilkesine aykırı olacağı kanaatiyle mahkemenin bu konudaki görüşü doğrultusunda dosyaya bakmakla ... edildiği ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu kanaatine varılarak davanın usulden reddine karar verilmiştir. (Gönderme Kararı)
... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın ilk olarak ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, yukarıda özetlenen maddi olaylardan da anlaşılacağı üzere ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi ile ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı çıktığı, dosyanın mahkeme ile bir ilgisinin bulunmadığı; ... 2. Ticaret Mahkemesi'nden verilen görevsizlik kararında dosyanın ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmesi gerekir iken, Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle dosyanın mahkemeye ... edildiği; davanın 7. Asliye Hukuk Mahkemesine ... edilmesi gerektiği, zira davanın ilk açıldığı mahkemenin adı geçen mahkeme olduğu; aksi halde mahkemelerdeki dosyaların "gönderme" kararı ile başka mahkemelere gönderilip o mahkemelerden verilen görevsizlik kararları üzerine dosyaların başka mahkemelere ... edilmesinin tabii hakim ilkesine de aykırı olacağı anlaşıldığından, dosyanın ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. (Gönderme Kararı) Dosya yargı yeri belirlenmesi için Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesi'ne gönderilmiş, Dairece 2020/768 E., 2020/1340 K. sayılı kararıyla “.... Asliye Ticaret Mahkemesi'nce uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesince görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verildiği, ancak asliye hukuk mahkemesince verilmiş bir karşı görevsizlik kararı bulunmadığı “gerekçesiyle mahalline iade edilmiştir.
... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, somut olayda davacı ile davalı ... arasında harici satış senedi yapıldığı konusunda niza bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki ilişkinin tüketici işlemi olduğu, daha önce tüketici mahkemesi sıfatıyla davaların görülerek karar bağlandığı, Yargıtay'dan onanarak kesinleştiği de nazara alınarak davanın tüketici mahkemesinin görev alanına girmesi gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine, görevli mahkemenin ... Tüketici Mahkemesi olduğu kararı verilmiştir.
HMK’nın 22/2. maddesinde “İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda, mahkemeler arasında karşılıklı olarak verilmiş bir yetkisizlik kararı bulunmamakta olup, ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, ... Tüketici Mahkemesi'nin yetkili olduğundan bahisle ortaya çıkan yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın Dairemize geldiği anlaşılmıştır. Oysa, olumsuz yetki uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararında yetkili olduğu belirtilen ... Tüketici Mahkemesi'nin de karşı yetkisizlik kararı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında yargı yeri belirlenmesi için aranan "iki mahkeme arasında olumsuz yetki uyuşmazlığı bulunması" koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle yargı yeri belirlenme koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
Bu aşamada yargı yeri belirlenme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 20/12/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.