"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
FERİ MÜDAHİL : SGK Başkanlığı
Taraflar arasındaki davada ... 1. İş ile ... 16. İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
... 1. İş Mahkemesince, feri müdahil SGK vekilinin yasal süresi içerisinde usulüne uygun yetkiye yönelik ilk itirazda bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 16. İş Mahkemesince ise, davanın açıldığı ... 1. İş Mahkemesi tarafından yetkisizlik kararı ile dosyanın gönderildiği, yetkisizlik kararının fer'i müdahilin yetki itirazına dayalı olarak verildiği, ancak fer’i müdahilin bir davanın taraflarının bu sıfatla yapabileceği usuli işlemlerden olan yetkisizlik itirazında bulunabilme hakkının bulunmadığı, Sosyal Güvenlik Kurumunun davalı konumunda değil feri müdahil konumunda olması nedeniyle yetkisizlik itirazını ileri süremeyeceği dikkate alındığında davalı şirketin yetki itirazının mevcut olmaması, bu durumda kesin yetkinin söz konusu olmaması nedeniyle davanın açıldığı mahkemenin yetkili hale geldiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hizmet tespiti davalarında şu dört yer yetkili sayılır. Birincisi, 7036 sayılı Iş Mahkemeleri Kanununun 6. maddesi gereğince işin (hizmetin) yapıldığı yer mahkemesi, ikincisi, yine İş Mahkemeleri Kanununun 6. maddesi ile genel yetki ./..
kuralını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6. maddesi gereğince işverenin (davalının) ikametgahı mahkemesi, üçüncüsü, genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6. maddesi ile Sosyal Güvenlik Kurumunun merkezi bulunduğundan ... mahkemeleri, dördüncüsü ise, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 14. maddesi gereğince hizmetin geçtiği yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu şubesinin bulunduğu yer mahkemesidir. Davacı, seçimlik hakkını kullanarak belirtilen yer mahkemelerinden herhangi birinde dava açarsa, yetkisizlik kararı verilmemesi ve işin esasına girilmesi gerekir.
Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı hallerde yetki itirazı cevap dilekçesi ile birlikte ileri sürülmelidir. (HMK m.116 ve 117) Kesin yetki kuralı bulunmadığı durumlarda, hâkim re'sen yetkisizlik kararı veremez.
Hal böyle olunca, yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı ve kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun bir yetki itirazı olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği (HMK 19/son) açıktır.
Ayrıca, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 4/2. maddesi "Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma resen ihbar edilir. İhbar üzerine davaya davalı yanında ferî müdahil olarak katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna başvurabilir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlüdür.” düzenlenmesini içermektedir. Söz konusu madde ile hizmet tespit davalarının Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbar edilmesi mecburiyeti getirilmek suretiyle Kurumun yasal hasım olarak gösterilmesi yerine, işveren yanında feri müdahil olarak katılması öngörülmüş ve bu arada taraf olmaktan çıkartılarak hükmün infazında görevli olarak, kendine özgü bir statü ile yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi ondan bağımsız olarak kanun yoluna başvurabilmesi mümkün kılınmıştır. Ne var ki, anılan yasal düzenleme ile Sosyal Güvenlik Kurumu, taraf olmaktan çıkartıldığı için, bir davanın taraflarının bu sıfatla yapabileceği usuli işlemlerden olan yetkisizlik itirazında bulunabilme hakkının varlığını söylemeye olanak yoktur.
Somut olayda, davanın ... 1. İş Mahkemesinde açıldığı, feri müdahil konumunda olan SGK vekilinin yetki itirazında bulunması üzerine mahkemece yetkisizlik kararı verildiği, ancak davalı vekilinin yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmakla, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı ... 1. İş Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. Maddeleri gereğince ... 1. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 08/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.