"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davada Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi ile Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince, istinaf incelemesine konu dosyanın yargı çevresinin değiştirilmesinden önce Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi'nde istinaf incelemesi yapılarak dosyanın yeniden görülmesi için kararı veren mahkemeye gönderildiği bu nedenle kaldırma kararı sonrasında ilk derece mahkemesince yeniden verilen kararın istinaf incelemesinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi'nce yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince ise, Van 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin esasa dair verdiği karar tarihi itibariyle Van Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyete geçtiği gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK'nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK'nin 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK'nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna Ek-1. maddenin 1.fıkrasında: "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25.madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamından Van 2. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesi'nin 25/05/2018 tarihli ara kararıyla davacı vekilinin ihtiyati haciz isteminin %15 teminat mukabilinde kabulüne, davalı ... İnşaat-...'ın gerek elindeki, gerekse üçüncü kişilerdeki taşınır ve taşınmaz mallarıyla, hak ve alacaklarından 20.000,00 TL'lik borca yetecek miktarı üzerine ihtiyadi haciz konulmasına karar verildiği, davalı ... vekilinin tedbirin kaldırılması yönünde talepte bulunması üzerine mahkemece 23/11/2018 tarihli ara kararla talebin reddine karar verildiği, kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dava dosyasının Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi'nin 3. Hukuk Dairesine gönderildiği, yapılan inceleme sonucunda; ihtiyati hacze itiraz eden davalı ... vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun kabulü ile Van 2. Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi’nin 2018/220 Esas sayılı dosyasında verilen 23/11/2018 tarihli ara kararın HMK’nın 353/(1)-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 27/09/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.