"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Siirt 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 19. maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın davacı idare adına tescili istemli davanın yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... köyü sınırları dahilinde bulunan kadastro görmemiş sınırları davacı idarece tanzim olunan 10 Nolu zilyetlik tutanağı ile belirlenen 12.155,99 m² alanlı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde; usulüne uygun keşif yapılarak konusunda uzman bilirkişilerden alınacak raporla taşınmaz üzerinde bulunan yapı, ağaçların ve taşınmazın zeminin gerçek değerinin belirlenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, davacı idare tarafından hazırlanan Zilyetlik Tespit Tutanağında 10 Nolu parsel olarak belirtilen tapusuz taşınmazın, davacı idare adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; ilk derece mahkemesince verilen kararda 7139 sayılı Kanun ile getirilen değişikliklerin dikkate alınmadığını, kamulaştırma ilanından önce taşınmaz üzerinde yapı ya da fidana rastlanılmadığını, uydu görüntüsünde fidanın net olarak anlaşılamadığı durumlarda Türksattan uzman görüşü istenmesi gerektiğini, objektif değer artış unsurunun yüksek alındığını, kapitalizasyon faiz oranı için dikkate alınması gereken unsurların objektif değer artışı için de dikkate alındığını, yapıların hesabında yapı sınıfının doğru belirlenmediğini, bu şekilde yapı birim fiyatının yüksek yıpranma payının düşük hesaplandığını, ayrıca yapılar askı ilanından sonra inşa edildiğinden bedeline hükmedilmemesi gerektiğini, lehlerine vekalet ücretine hükmedilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu iddiası ile istinaf yoluna başvurulmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; arazi niteliğindeki taşınmaza net gelir metoduna göre değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usûl ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; itirazların dikkate alınmadığını, %20 objektif değer artışı uygulanmak suretiyle kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplandığını, objektif değer artışı için uygulanan faktörlerin kapitilizazyon faizi belirlenirkende dikkate alındığını, mükerrer değerlendirme yapıldığını, taşınmaz üzerinde hiçbir yapı ve ağaç bulunmadığı halde yapı ve ağaç bedeline hükmedilmesi hatalı olduğunu, kamulaştırma kararının ilan tarihinden sonra yapılan yapıların ve dikilen ağaçların bedelinin verilerek fahiş bedel belirlendiği Tüksattan uydu görüntülerinin getirtilmesi gerektiğini Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın 2942 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın davacı idare adına tescili istemline ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 19 ncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak, üzerinde bulunan yapıya resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumlarına göre değer biçilerek adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, davacı idare tarafından tanzim olunan Zilyetlik Tespit Tutanağında 10 No.lu parsel olarak belirtilen tapusuz taşınmazın, davacı idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı idare vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.