"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçelerinde; Antalya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 172 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... vd. vekili Av ... cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırmayı yapan kurumun kendisinden kaynaklanan kısıtlama nedeniyle taşınmazın değerinin azalmasına neden olduğunu, taşınmazın emsal değerlerinin tapudan ve belediyeden sorulması gerektiğini, idari davada açılan davanın bekletici mesele yapılmasını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle ...'e ait taşınmazın gerçek değerinin tespitinin yapılmasını, maddi hatadan dolayı eksik hesaplanan veya hiç yazılmayan mütemmim cüzlerin kamulaştırma bedeline eklenmesini, dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/434 Esas, 2015/81 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalılardan ... vekili ile yine davalılardan ..., ... ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, değerlendirme yılı itibarıyla ağaç verilerinin getirtilip raporun denetlenmemesi, davalılardan ... ve ...’e ait seraların yapım tarihlerinin araştırılarak 2942 sayılı Kanun'un 5137 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile değişik 11 inci maddesinin 10 uncu fıkrası kapsamında değerlendirme yapılması gerektiğinin düşünülmemesi, faizin başlangıç tarihinin hatalı alınması isabetsiz bulunarak kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Birinci Karar
Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, Antalya ili, ... ilçesi, ... köyü 172 parselde bulunan; ...'e ait muhdesat kamulaştırma bedelinin 98.370,65 TL, ...'e ait muhdesat kamulaştırma bedelinin 191.983,84 TL, ...'e ait muhdesat kamulaştırma bedelinin 168.736,00 TL olarak tespitine, söz konusu taşınmaz üzerinde bulunan kavak ve söğüt ağacı dışındaki tüm ağaçların ve diğer muhdesatların davacı idareye aidiyetine, ölü ...'e ait arz değerinin 1.627.102 TL olduğuna ilişkin mahkememizin 17.02.2015 tarihli ve 2011/434 Esas, 2015/81 Karar sayılı ilâmı usulünce kesinleştiğinden yine söz konusu taşınmazdaki ölü ...'e ait tapunun iptali ile davacı idareye ait tapuya kayıt ve tesciline ait hüküm usulünce kesinleştiğinden, bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına ilişkin karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalılardan Kazım ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan inceleme sonucunda, bozma öncesi verilen kararda davalı ...’e ait yapı bedelleri için bozma yapılmadığından davalı lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilmeden, bozma sonrasında yapı bedellerini hesaplamayarak eksik bedel tespiti, idarece fazla yatırılan ve iade edilmesi gereken bedelin iadesine ilişkin hüküm kurulmaması, tespit edilen kamulaştırma bedeline ilk karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerekirken, ikinci karar tarihine kadar faiz işletilmesi isabetsiz bulunarak karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, ...'e ait muhdesat kamulaştırma bedelinin 318.691,00 TL, ...'e ait muhdesat kamulaştırma bedelinin 191.983,84 TL, ...'e ait muhdesat kamulaştırma bedelinin 168.736,00 TL olarak tespitine, söz konusu taşınmaz üzerinde bulunan kavak ve söğüt ağacı dışındaki tüm ağaçların ve diğer muhdesatların davacı idareye aidiyetine. Ölü ...'e ait zemin değerinin 1.627.102 TL olduğuna ilişkin mahkemenin ilk kararı usulünce kesinleştiğinden yine söz konusu taşınmazdaki ölü ...'e ait tapunun iptali ile davacı idareye ait tapuya kayıt ve tesciline ait hüküm usulünce kesinleştiğinden, bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına. ilişkin karar verilmiştir.
III. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; ağaçların değerinin hatalı hesaplandığını, seraların nitelemesinin ve birim bedellerinin hatalı olduğunu, yıpranma oranlarının hatalı alındığını, davacı idare yararına vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmazın zeminine gelir metodu esas alınarak üzerindeki plastik ve cam seralara resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumu dikkate alınmak suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin aşağıdaki bendin dışında ileri sürdüğü temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Buna karşın Mahkemece verilen ilk kararın ortadan kalktığı gözetilmeksizin ölü ...'e ait zemin değerinin 1.627.102 TL olduğuna ilişkin mahkemenin ilk kararının yine söz konusu taşınmazdaki ölü ...'e ait tapunun iptali ile davacı idareye ait tapuya kayıt ve tesciline ait hüküm usulünce kesinleştiğinden bahisle bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi isabetsizdir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararını düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın temyiz isteminin kısmen kabulü ile;
a. Gerekçeli kararın 5 inci paragrafının hükümden çıkartılmasına, yerine "Dava konusu taşınmazın tespit edilen zemin bedeli olan 1.627.102,00 TL'nin; Serik 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/70 Esas, 2011/47 Karar sayılı ilâmında belirtilen paylar oranında mirascı Ayşana Gültekin dışındaki mirascılara kararın kesinleşmesi beklenmeksizin (ilk kararla ödeme yapılmışsa tahsilde tekerrürlüğe neden olunmamak kaydıyla) ödenmesine, Ayşana Gültekin'e düşen pay yönünden Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/671 Esas sayılı dosyasındaki mülkiyet ve mirasa ilişkin ihtilafın sonuçlanması akabinde dosyaya sunulacak kesinleşmiş kararlar ve alınacak veraset ilamındaki paylar oranında yasal hak sahiplerine ödenmesine kadar hükmedilen kamulaştırma bedelinin ödenmesinin TEDBİREN DURDURULMASINA ve üçer aylık periyotlarla mevduat faizi kapsamında değerlendirilmesine bu hususta bankaya yazı yazılmasına," cümlesinin yazılmasına,
b. Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının 7 nci paragrafının hükümden çıkartılmasına, yerine "Antalya ili, ... ilçesi, ... köyü 172 parselde bulunan ...'e ait payın iptali ile davacı idare adına tapuya kayıt ve tesciline," cümlesi yazılmak suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
16.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.