Logo

5. Hukuk Dairesi2022/11955 E. 2023/1042 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Kamulaştırılan taşınmazın bedelinin tespiti ve tapudan terkinine ilişkin davada, istinaf başvuru harcının davacı idareden tahsiline karar verilmesi uyuşmazlığı.

Gerekçe ve Sonuç: Davacı idarenin harçtan muaf olduğu gözetilerek, davalılar tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının davacı idareden tahsiline karar verilmesi hatalı bulunmuş ve karar bu hususta düzeltilerek onanmıştır.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar

İLK DERECE MAHKEMESİ : Saray (Tekirdağ) Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Tekirdağ ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 335 ada 7/A parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; kıymet takdir raporunda belirlenen değerin düşük olduğunu, kamulaştırmadan arta kalan kısımların kullanılmayacak durumda olması nedeniyle kamulaştırılması gerektiğini, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı idare üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.

2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; kıymet takdir raporunda belirlenen değerin düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin en az 560 TL/m² olduğunu, taşınmaz üzerindeki muhdesatlar tespit edilerek değerinin kamulaştırma bedeline eklenmesini, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı idare üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; faiz başlangıç tarihinin hatalı yazıldığını, taşınmazın arsa vasfında değerlendirilmesini kabul etmemekle beraber değer tespitinin Kanun ve Yargıtay içtihatlarına uygun olmadığını, emsalin satış tarihinin çok eski olduğunu, bedelin yüksek belirlendiğini, düzenleme ortaklık payı oranı % 45’e çıktığı hâlde bu hususun değerlendirilmediğini, arta kalan alanda değer düşüklüğü oluştuğu yönündeki değerlendirmenin hatalı olduğunu, idare lehine vekalet ücreti takdir edilmemesinin yerinde olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın imar durumu ve konumuna göre belirlenen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, kamulaştırmadan arta kalan bölümün yüzölçümü ve geometrik durumu nazara alınarak uygulanan değer azalış oranının uygun olduğu, davanın niteliği gereği davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, faiz başlangıç tarihinin hatalı yazılması nedeniyle ve terkin konusunda ilk karar tüm sonuçlarıyla ortadan kalktığından yeniden hüküm kurulması gerektiğinden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin yüksek belirlendiğini, düzenleme ortaklık payı oranının % 45 alınması gerektiğini, idare harçtan muaf olduğu hâlde istinaf başvuru haçlarının idareden tahsiline karar verilmesinin yerinde olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme

Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.

3. Değerlendirme

1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Arsa niteliğindeki Tekirdağ ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 335 ada 7/A parsel sayılı taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmesi yerindedir.

3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre arta kalan kısmın değer azalışı oranı uygun görülmüştür.

4. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; davacı idare vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

5. 6100 sayılı Kanun'un "Yargılama giderlerinin kapsamı" başlıklı 323 üncü maddesinde başvurma harcının da yargılama giderlerinden sayıldığı ve davacı idarenin de harçtan muaf olduğu dikkate alındığında, davalılar tarafından yatırılan 121,30 TL istinaf başvuru harcının davalılara iadesi gerekirken, davacı idarenin yargılama giderleri içerisinde istinaf başvuru harcından sorumlu tutulması bozmayı gerektirir.

Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Davacı idarenin diğer temyiz itirazlarının reddine,

2. Davacı idare tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının;

a) (9) numaralı bendinde yer alan "121,30 TL istinaf kanun yoluna başvuru harcı ve 14,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 135,30 TL" ibaresinin çıkartılmasına, yerine "14,00 TL" ibaresi,

b) (10) numaralı bendinde yer alan "121,30 TL istinaf kanun yoluna başvuru harcı ve 100,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 221,30 TL" ibaresinin çıkartılmasına, yerine "100,00 TL" ibaresi,

c) Ayrı bir bendi olarak "Davacı idare harçtan muaf olduğundan davalılar tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının davalılara talep halinde karar kesinleştiğinde iadesine" şeklinde,

Yazılmak suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.