"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Ret
Taraflar arasında görülen 7269 Sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun (7269 sayılı Kanun) uyarınca ... İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünce el atılan taşınmazda işgal (kira) bedeli, araziye verilen zararlarlar nedeniyle maddi tazminat ve eski hâle getirme bedelinin tahsili istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 720 ada 102, 45 ve 256 parsel sayılı taşınmazlara davalı idare tarafından 2011 yılında Van ilinde meydana gelen deprem nedeniyle ... İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından konteyner kent kurmak amacıyla el atıldığını, işgal (kira) bedeli, araziye verilen zararlardan dolayı maddi tazminat ve eski hale getirme bedelinin tahsilini, bozma sonrasında birleştirilen davada ise ilk davada saklı tuttukları payı talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; yargı yolu bakımından davanın reddinin gerektiğini, taşınmazlara bedelleri ödenmek suretiyle el konulduğunu, davacı tarafından talep edilen bedelin fahiş olduğunu, taşınmazların el değiştirdiğini, eski hâle getirme ve zarar adı altında talep edilen bedellerin de haksız olduğunu, davanın reddini, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 25.02.2016 tarihli ve 2015/415 Esas, 2016/247 Karar sayılı kararıyla davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Van 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ... İl Afet Acil Durum Müdürlüğünce düzenlenen arazi, arsa, bina ve tesis teslim alma belgesinin incelenmesinde davacının kira bedelini kabul ettiği ve teslim edilen taşınmazların zemini ile ilgili eski haliyle iade edilmesini istemediğini beyan ettiği dikkate alındığında, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; teslim alma belgesinin tamamı tek tip olup karşı tarafa irade özgürlüğü tanımayan maktu niteliğe haiz belgelerden olduğunu, bu belgelerin çoğunluk kısmı boş olup sonradan davalı idarece doldurulduğunu, belgelerde mevcut olan "Teslim ettiğim taşınmazlarımı zemini ile ilgili eski haliyle iade edilmesini istemiyorum." ibaresi sözleşmeyi imzalayan müvekkillere irade serbestisi tanımadığını, imzalatılan belgelerden yola çıkılarak sözleşmeyi imzalamış olduğu gerekçesiyle hak talep edemeyeceği kanaatine varmanın hukukun temel ilkelerine aykırı olduğunu, idare tarafından taşınmazın mülkiyet hakkına zarar verilmesine yol açabilecek şekilde kullanılmasının mümkün olmadığını, idarenin bu kapsamda üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmesinin zorunlu olduğunu, aksi halde oluşan zararların davalı idarece karşılanması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; lehlerine nispi vekâlet ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak işgal (kira) bedeli, araziye verilen zararlardan dolayı maddi tazminat ve eski hâle getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 7269 sayılı Kanun'nun 6 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Mahkeme kararının ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
04.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.