"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen kararın temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... köyü 1176 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare vekili adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmaz için davacı idarenin uzlaşma istemiyle önerdiği ilk teklifin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olduğunu, zira dava konusu taşınmazın kapama zeytin bahçesi niteliğinde olduğunu, bu husus dikkate alınarak değerlendirme yapıldığını, esaslı eksiklikler ve hatalı değerlendirmeler olduğunu, mahkeme tarafından yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile taşınmazın gerçek değeri üzerinden kamulaştırma bedelinin tespit edilerek, hesaplanmış kamulaştırma bedelinin hükmün kesinleşmesi beklenmeden ödenmesi karşılığında taşınmazın davacı idare adına tapuda tescilini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı idareye yükletilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13.10.2015 tarihli ve 2007/99 Esas, 2015/683 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucunda, kapama zeytin bahçesi niteliğindeki Meşelik Köyü 1176 parsel sayılı taşınmaza gelir metoduna göre değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir. Bu nedenle davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir. Davalılar vekilinin temyiz istemi yönünden yapılan incelemede ise dava konusu taşınmazın kuru tarım arazisi niteliğinde olduğu dikkate alınarak kapitalizasyon faiz oranının % 5 oranında kabulü ile buna göre hesaplama yapılması gerekirken, % 6 oranında alınmak suretiyle eksik bedel tespit edilmesi ve taşınmazın değeri belirlenirken bilirkişi raporunda ambalaj malzemesinin üretim masraflarına dahil edilmek suretiyle eksik bedel tespit edilmesi doğru olmadığı gibi 7139 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası gereğince, bozma sonrası bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedelde artış olması halinde bu kısım için; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.02.2021 tarihli ve 2020/231 Esas, 2021/52 Karar sayılı kararı ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucunda; bozma sonrası fark bedelin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde bedel depo edilmemiş ise de dosyaya sunulan 01.03.2021 tarihli banka dekontuna göre davacı idarenin karar tarihinden sonra depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, tarafların beyanı ve usul ekonomisi gözetilerek işin esasına girilip bir karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; tespit edilen taşınmaz bedelinin gerçek değerinin çok üzerinde belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar vekili temyiz dilekçesinde; yargılamanın uzun sürdüğü bu nedenle kamulaştırma bedelinin ilk karar tarihinden günümüz enflasyon oranında güncellenmesi gerektiğini, objektif değer artış oranının en az % 300 ila % 500 arasında olması gerektiğini, Yargıtay 5. Hukuk Dairesince dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgeye yakın olan Sucular Mahallesinde bulunan taşınmazlara %200 objektif değer artış uygulanması gerektiği yönünde bozmalar yapıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 437 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi ile 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Mersin ili, Tarsus ilçesi, Meşelik köyü 1176 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın değerinin belirlenmesinde uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygundur.
4. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla, taraf vekillerinin ileri sürdükleri temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
08.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.