"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hadim Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacı idare yönünden esastan reddine, davalı yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, ... ilçesi, ... Kasabası ... Mahallesi 272 ada 13 parselde kayıtlı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı DSİ Genel Müdürlüğü adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili dava dilekçesinde özetle; bilirkişi raporu alınarak hak ve hakkaniyete uygun kamulaştırma bedeli belirlenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile tapu kayıtlarının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; çok yıllık tarım ürünlerinde (kapama meyve bahçeleri) kıymet takdiri yapılırken, tek yıllık tarımsal ürünlerde (münavebe bitkileri) kullanılan hesaplama yönteminin kullanılamayacağını, dolayısıyla periyodik gelirlerin kapitalizasyonu kriteri yönteminin kullanılması gerektiğini ayrıca kapama bahçe olarak değerlendirilmiş ve m² bedeli kapama bahçe olarak belirlenen parsellere, fazladan münferit ağaç bedeli verilmesinin uygun olmadığını, idare tarafından söz konusu taşınmazın halihazır yerinde sulu tarla, kuru tarla ve meyve bahçesi olarak tespiti yapılıp kıymet takdir bedeli belirlenmişken, mahkeme bilirkişi raporlarında ise; ... ilçesi ... Mahallesinde bulunan 186 ada 22 nolu, içinde iki katlı ev bulunan, kamulaştırma sahasıyla ilgisi olmayan bu taşınmazın arsa olarak emsal alındığını, bilirkişi raporlarında hatalı ve yanlı olarak bu taşınmazların arsa olarak değerlendirildiğini, arsa niteliğine sahip olan taşınmazlara pazar değerine ve tarım arazisi niteliğine sahip olan taşınmazlara ise gelir yöntemine göre değer takdir edilmesinin yasal zorunluluk olduğunu, ... Belde Belediyesi tarafından 2007 yılında İller Bankasına yaptırılan 1/1000 uygulama imar planının hiç uygulanmadığını, taşınmazın bulunduğu yerin etrafının meskun olmaması, belediye tarafından sunulan yol, su, toplu taşıma, aydınlatma, kanalizasyon gibi hizmetlerden tam olarak yararlanmamasının arsa sınıfında olmadığının kanıtı olduğunu, kapitalizasyon oranının % 4 alınmasının yanlış olduğunu, idare ve mahkeme bilirkişi raporları arasında gün geçtikçe artan idare aleyhine (5-6 kat) oransızlık olduğunu, bilirkişi raporlarında tarımsal kıymet takdir kriterlerine uyulmadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan evin yapılış maliyeti, raporda ve kararda tespit edilen 18.108,07 TL'den çok daha fazla olmasına rağmen bu itirazlarının dikkate alınmadığını, bahçe evi olarak nitelendirilen 1 katlı evin derme çatma bir yapı olarak hesaplanmış olduğunu, gerçek değerinin yüzde ellisini yansıtmadığını, bu nedenle dava konusu taşınmaz üzerindeki ev hakkında farklı bilirkişilerce yeniden rapor hazırlanması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği; ancak kamulaştırma bedelinin eksik belirlenmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davalı yönünden istinaf başvurusunun kabulü ile tespit edilen bedel yönünden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ve 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,15.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.