"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçelerinde özetle; ... ili, ... ilçesi, 2. ... Mahallesi 3151 ada 1 parsel sayılı taşınmazın da içerisinde bulunduğu alanda Karesi Belediye Meclisinin 07.04.2015 tarihli ve 60 sayılı kararı ile dava konusu 3151 adanın tamamı ve dava dışı 3152 adanın tamamının birleştirilerek pazar alanı olarak kullanılmak üzere imar planı değişikliği yapılmasına karar verildiğini, bu adaların Belediye Hizmet Alanı kullanımına alınmasına yönelik imar planı değişikliği talebinin ... Belediye Meclisinin 14.07.2015 tarihli ve 629 sayılı kararı ile onaylandığını, adaların konut alanında bulunmaktayken Belediye Hizmet Alanı olarak değiştirildiğini, ... Belediye Encümeninin 10.11.2015 tarihli ve 784 sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ve kıymet takdir komisyonuna havale edilmesine karar verildiğini belirterek taşınmazın bedelinin tespiti ile tapunun iptaline ve kamulaştırılan taşınmazın davacı ... adına tapuya tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu kamulaştırma işleminin iptali konusunda taraflarınca idarî yargıda iptal davası açıldığını, Balıkesir İdare Mahkemesinin 2016/1548 Esas sayılı dosyası ile derdest olan davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini, imar uygulaması ile konut alanı olarak belirlenen ve imar-inşaat izni de bulunan taşınmazlara kamulaştırma yoluyla el konularak pazar yeri-belediye hizmet alanı olarak ayrılmasının, idarî işlemin sebep unsuruna da aykırı nitelikte bir işlem olduğunu, ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... dışında kalan davalıların açtığı kamulaştırma işleminin iptaline ilişkin davada, Balıkesir İdare Mahkemesinin 2016/1548 Esas ve 2017/380 Karar sayılı ilâmıyla kamulaştırma işleminin iptaline karar verildiği ve kararın kesinleşmiş olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; idarî yargıda kamulaştırma kararının iptaline karar verildiğini, ayrıca 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planların iptali için de İdare Mahkemesinin 2015/1970 Esas sayılı dosyasında 1/1000 ölçekli uygulama imar planının reddine karar verilmiş ise de kamulaştırma işlemlerinde esas alınan ilkenin kamu yararı olduğunu ve dava konusu yere pazar yeri yapılmasında kamu yararı yönünden bir tartışma olmadığını, mahkemece üstün kamu yararı dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı idarenin kamulaştırma işleminin dayanağı olan encümen kararını iptal ettiren davalılar yönünden davanın reddine, iptal davası açmayan davalı ... yönünden dosyanın tefrikine ilişkin karar usul ve kanuna uygun bulunduğundan davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi uyarınca açılan dava devam ederken, dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin encümen kararının iptaline karar verilmesi sonucu kamulaştırma şartlarının oluşup oluşmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmazın kamulaştırma işleminin dayanağı olan Karesi Belediye Encümeninin 10.11.2015 tarihki ve 784 sayılı kararının Balıkesir İdare Mahkemesinin 2016/1548 Esas, 2017/380 Karar sayılı kararı ile iptaline karar verilmiş olup İzmir 3. İdarî Dava Dairesinin 14.11.2017 tarihli ve 2017/278 Esas, 2017/677 Karar sayılı ilâmı ile onanarak 28.11.2017 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.