"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle tesis edilen ipotek karşılığının arttırılması istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz isteminin kabulü ile Dairemizce kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
İkinci kez verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiş olup, davacılar vekilinin temyiz isteminin kabulü ile ikinci kez Dairemizce bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak verilen üçüncü karar, davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili asıl dosyanın dava dilekçesinde; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 2587 ada 32 parsel sayılı taşınmazın imar uygulaması gördüğünü, bedele dönüştürülen payların karşılığının arttırılarak davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
2. Davacılar vekili birleştirilen dosyanın dava dilekçesinde; asıl dosyada bilirkişi tarafından hesaplanan değer üzerinden 30.118,00 TL'nin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; idarî yargının görevli olduğunu, davacıların taraf ehliyetinin bulunmadığını, şuyulandırma işleminin yasalara uygun olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13.02.2020 tarihli ve 2019/1 Esas, 2020/27 Karar sayılı kararı ile asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; arsa niteliğindeki ... Mahallesi 2587 ada 32 parsel sayılı taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmeyerek, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kamu düzenine ilişkin hususlar aleyhe bozma yasağının istisnası olarak kabul edildiğini, mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı ya da geçmişe etkili yeni bir kanun çıkması karşısında, Yargıtay bozma ilâmına uyulmakla oluşan usulî kazanılmış hak hukukça değer taşımayacağından ilk kararın davalı idarenin temyizi üzerine, 20.08.2016 tarihinde kabul edilerek 07.09.2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun’a eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca inceleme yapmak üzere bozulduğundan, usulî kazanılmış hakka göre değil, yeni yasa ile oluşan duruma göre ek davanın da kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 14.09.2021 tarihli ve 2021/101 Esas, 2021/263 Karar kararı ile bozma ilâmına uyularak yapılan inceleme sonucunda dava ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; ilk kararın davacılarca temyiz edilmediğini, lehlerine usulî kazanılmış hak oluştuğunu, uygulamanın tapuya tescil edildiği tarihin 03.10.2005 olduğunu, m² birim bedelinin fahiş olduğunu, imar uygulaması ile mallarında artış olanların bedeli ödemesi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle tesis edilen ipotek karşılığının arttırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci madde.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 437 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... Mahallesi 2587 ada 32 parsel sayılı taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Yasaya eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih, değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesi bozma ilâmımızda uygun görülmüş olup, yine bozma ilâmımızda ilk kararın davalı idare vekilince temyizi üzerine bozulmasının usulî kazanılmış hak oluşturmayacağı belirtilerek birleştirilen davanın kabulüne karar verilmesi gerekçesiyle hüküm bozulmuş olup, davalı idare vekilinin tüm temyiz itirazları bozma ile kesinleşen yönlere ilişkin olduğundan yerinde görülmediği gibi dosyadaki bilgi ve belgelere göre uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih 07.04.1997 olup, belirtilen tarih dikkate alınarak değerlendirme yapılmış olması da doğrudur.
3. Temyizen incelenen ve bozma ilâmına uyularak verilen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,24.01.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.