"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma sonrasında yapılan değerlendirme sonucu davanın kabulüne karar verilmiş;hüküm,davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Dosya içindeki delil ve belgelere, kararın dayandığı gerekçeye göre 22.12.1998 tarih ve 1805/1803 sayılı Gaziosmanpaşa Belediye Encümeni kararı ile “Karadeniz Mahallesinin 4/1 paftaya giren bölümünde 2981 sayılı imar affı yasasına istinaden yapılan ıslah imar planı uygulaması sonucu parsellere ayrıldığı,ancak şahıs parselleri olan bu bölgede yoğun bir gecekondu yapılaşması mevcut olduğu, gecekondu sahiplerinin imar affına müracaat ettikleri, belediyemizden tapu talebinde bulundukları anlaşıldığından, yazı ekinde dökümü bulunan 113 adet şahıs parsellerinde mevcut gecekondu sahiplerine 2981 sayılı istinaden tapu verebilmek amacıyla yapılan incelemede, bu şahıs parsellerinin 3290 sayılı yasa uyarınca bedele dönüştürülerek gecekondu sahiplerine tapularının verilmesi ve de kıymet takdirlerinin yeniden yapılması uygun görüldü.” şeklinde alınan karara istinaden dava konusu taşınmazın da içerisinde bulunduğu 113 adet parselin bedele dönüştürüldüğü anlaşılmıştır.
3290 sayılı yasa 3/c maddesi ile değişik 2981 sayılı yasanın 9/c maddesinde“ Başkasının arsa veya arazisi üzerine yapılmış gecekondular hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır: Lüzum görülen hallerde, yukarıdaki fıkraların uygulanması beklenilmeksizin, üzerinde bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliğinde gecekondular bulunan arsa veya araziler, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerce, dışında ise valiliklerce kamulaştırılır. Kamulaştırılması kararlaştırılan ve sınırı belirlenen arsa veya araziler üzerinde bulunan gecekonduların işgal ettiği alan dikkate alınarak, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre tespit edilen bedel, gecekondu sahiplerinden tahsil edilir. Gerektiğinde, kamulaştırma bedeli sonradan gecekondu sahiplerinden tahsil edilip iade edilmek üzere, Toplu Konut Fonu, belediye veya valilik kaynaklarından da karşılanabilir. Kamulaştırma işleminin sonuçlandırılmasından sonra, gecekondu sahibinden tahsil edilen arsa bedeli, ıslah imar planına göre yapılacak parselasyon planı sonucu oluşacak parsellerin miktarına, kanunun 10 uncu maddesinin (c) bendine göre belirlenen düzenleme ortaklık payı oranı da eklenmek suretiyle belirlenir. Arsa bedelinin eksik veya fazla olması durumuna göre gerekli mahsup işlemi yapılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu itibarla; davacı murisinin taşınmazı davalı idarece 3290 sayılı yasa 3/c maddesi ile değişik 2981 sayılı yasanın 9/c maddesi uyarınca kamulaştırılmasına karar verilmesi gerekirken, yasada öngörülen usul ve işlemler uygulanmaksızın encümen kararı ile bedele dönüştürüldüğü anlaşılmakla;
6100 sayılı HMK’nın 33. maddesi gereğince; maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir.
Dava bedele dönüştürülen pay karşılığının artırılması istemine dayalı olarak açılmış ise de; maddi vakıaların değerlendirilmesi sonucu davacı murisinin payına kamulaştırmasız el atıldığı ve davacının talebinin kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmaz bedelinin tahsili niteliğinde olduğu, bu kez yapılan inceleme de anlaşılmakla, uyulan bozma ilamının maddi hataya dayandığı ve maddi hataya dayalı bozma kararının taraflar bakımından usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı gözetilerek, maddi vakıaların değerlendirilmesi sonucu davacı murisinin payına kamulaştırmasız el atıldığı ve davacının talebinin kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmaz bedelinin tahsili niteliğinde olduğu kabulü doğrudur.
Arsa niteliğindeki Küçükköy İlçesi 312 parsel sayılı taşınmaza emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde ve davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı kalanlı harcın alınmasına, peşin alınan temyiz harcının Hazine'ye irat kaydedilmesine, 20.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.