"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtayca incelenmesi davalı idare vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı TOKİ vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince kısmen kabulü ile 24.12.2019 tarihli ve 30988 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7201 sayılı Kanun'un 5. maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na eklenen Ek-2. madde uyarınca ... yerine yasal hasım haline gelen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının davalı olarak gösterilmesi ve harç yönünden 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin hüküm, davalı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan delil ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Halkalı Mahallesi 3928 ve 3929 parsel sayılı taşınmazların Mülga Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce 04.05.1979 tarih ve 575/1138 sayılı İmar İskan Bakanlığı oluru ile kamulaştırılmasına karar verildiği, takdir edilen kamulaştırma bedelinin Emlak Kredi Bankası Halkalı Şubesine bloke edildiği ancak dosya kapsamında ödemeye ilişkin bir belge bulunmadığı, davacı adına çıkartılan noter tebligatı “birlikte sakin yeğeni Sabahat imzasına” şerhi ile tebliğ alanın soyadı belirtilmeden ve muhatabın adreste bulunmama sebebi gösterilmeden tebliğ edildiğinden usulüne uygun olmadığı gibi, yasal şartlar yerine getirilmeden yapılan ilanen tebligatın da geçersiz olduğu, dava konusu 3929 parsel sayılı taşınmazdaki davacı payının Bakırköy 4. Asliye Hukuk Hakimliğinin 1983/272 Esas-1983/47 Karar sayılı kararı ile dava konusu 3928 parsel sayılı taşınmazdaki davacı payının ise Bakırköy 6. Asliye Hukuk Hakimliğinin 1983/269 Esas-1983/610 Karar sayılı ilamı ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
21.12.2019 tarihinde kabul edilerek 24.12.2019 tarihli 30988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanun’un 6 ve 7. maddesi ve 09.06.2021 tarihinde kabul edilerek 19.06.2021 tarihli 31516 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanun’un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasa'ya eklenen;
Ek madde 3 ile"Mülga 31.8.1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu'nun 16 ve 17. maddeleri ile bu Kanun'un mülga 16 ve 17. maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle: 09.06.2021 - 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “Mülga 6830 sayılı Kanun'un 16 ve 17. maddeleri ile bu Kanun'un mülga 16 ve 17. maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, Ek-3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlan dırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanun'la bu Kanun'un Ek-3. maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır” hükümleri getirilmiştir.
Bu durumda yukarıda açıklanan yasa hükmüne uygun rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, bozmanın niteliğine göre “sair yönler incelenmeksizin” İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 2019/2393 Esas, 2021/1327 Karar sayılı hükmünün HMK'nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, 14.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.