"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:...Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/495 Esas, 2023/1344 Karar
DAVA TARİHİ: 04.10.2018
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ:...Anadolu 15. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/441 Esas, 2021/689 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı Maliye Hazinesi yönünden pasif hüsümet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalılar vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; ...Mahallesi 6783 parsel sayılı davacıların hissedarı olduğu taşınmazın imar planında "okul alanı" olarak ayrılması suretiyle kamulaştırma yapılmadan taşınmaza hukuken el atıldığından bahisle, davacılar tarafından tazminat istemiyle açılan davada belirlenen tazminat miktarının hüküm altına alınarak taşınmazın davacılar adına olan tapu kaydının iptaline karar verilip...İl Özel İdaresi adına tescil edildiğini, ilgili idare tarafından da taşınmazın 06.03.2014 tarihinde Maliye Hazinesine devredildiğini, Maliye Hazinesince de taşınmazın okul alanı olarak davalı ... Bakanlığına tahsis edildiğini; ancak karar görev nedeniyle bozulduğundan tazminat bedelinin bugüne kadar hak sahibi davacılara ödenmediğini, bedeli ödenmeden dava konusu taşınmaza davalı idare tarafından fiilen el atıldığını ileri sürerek taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmaza fiili el atmanın söz konusu olmadığını, taşınmazın Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edildiğini, davalı Hazineye husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ..., usulüne uygun tebligata rağmen cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tazminat isteminin kabulüne taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... Bakanlığından alınarak davacılara tapudaki hisseleri oranında verilmesine, davalı Maliye Hazinesine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine, taşınmaz Maliye Hazinesi adına kayıtlı olduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun usul ve kanuna aykırı olduğunu, tespit edilen tazminat miktarının çok düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığını, emsal karşılaştırmasının hatalı yapıldığını, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınan emsal taşınmazdan daha değerli olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza davalı idare tarafından fiili el atmadan söz edilemeyeceğini, görevli yargı yerinin idari yargı olduğunu, ilgili mevzuat hükümleri gereğince eğitim alanlarının kamulaştırma işlemlerinin mücavir alan sınırları içinde belediyelerce yürütüleceğini, bu işlemlerin yapılmaması nedeniyle kişilerin mağduriyete uğraması durumunda söz konusu mağduriyeti giderecek olan kurumun da belediyeler olduğunu, tüm bu nedenlerle davalı idare aleyhine husumet yöneltilemeyeceğini, davacıların belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararının bulunmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun usul ve kanuna aykırı olduğunu, taşınmazın fiili el atma tarihindeki niteliği gözetilerek değerinin tespiti gerektiğini, belirlenen bedelin taşınmazın rayiç değerinin oldukça üzerinde olduğunu, ayrıca belirlenen miktardan hakkaniyet indirimi yapılması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ... aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesine rağmen, davalı ... lehine vekalet ücretine hükmedilmemiş olmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ilköğretim alanında kalan ve kamulaştırmasız el atılan arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza emsal karşılaştırması yapılmak suretiyle değer biçen bilirkişi raporunun usul ve kanuna uygun olup el atma tazminatı bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmiş olmasının doğru olduğu, görevli yargı yerinin adli yargı olduğu, taşınmazın bilirkişi raporunda belirlenen niteliğine göre tespit edilen bedelin uygun olduğu, davalı ... lehine vekâlet ücreti takdir edilmemiş olmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, faiz başlangıç tarihinin dava tarihi olarak belirlenmiş olmasının doğru olduğu gerekçesiyle, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ( 6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 359 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Dosyadaki bilgi ve belgelerden; İlk Derece Mahkemesince verilen karara karşı, davacılar vekili ile davalılar vekilleri tarafından süresinde istinaf başvurusunda bulunulduğu, ancak Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf başvurusu hakkında herhangi bir inceleme yapılmadığı, olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmıştır.
4. Bu itibarla; davacılar vekilinin istinaf başvurusu hakkında bir incelemeyi içermeyen Bölge Adliye Mahkemesi kararı usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan sair hususlar incelenmeksizin Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgilisine iadesine,
Dosyanın 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.