"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/116 Esas, 2023/45 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığının artırılması davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı ... hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı ... Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;... Mahallesi eski 5845 parsel sayılı taşınmazda imar uygulaması ile 95,78 m² yerinin 1.635,00 TL bedele dönüştüğünü ve ödendiğini, bu bedelin cüzi olduğunu belirterek tespit edilecek zararının imar uygulaması işlemlerinin tamamlandığı 2003 yılından itibaren en yüksek mevduat faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ilçe kurulması hakkındaki kanun gereğince dava konusu taşınmazın Ataşehir Belediyesine bağlandığını ve dolayısıyla husumetin ona yöneltilmesi gerektiğini belirtmiştir.
2. Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; şuyulandırma işleminin İdare Mahkemesi kararı ile iptal edildiğini, yeni imar uygulaması işleminin askıya çıktığını, davacıya ödeme yapıldığı halde eldeki davanın açıldığını, hak düşürücü sürenin geçtiğini belirterek davanın reddni talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Kadıköy 6. Sulh Hukuk Mahkemesinin 28.01.2009 tarihli ve 2009/136 Esas, 2011/462 Karar sayılı kararı ile ... hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı ... Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Kadıköy 6. Sulh Hukuk Mahkemesinin 28.01.2009 tarihli ve 2009/136 Esas, 2011/462 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu belirtilerek karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
1.Bozma sonrası Kadıköy 5. Sulh Hukuk Mahkemesi 2012/402 Esas, 2012/583 Karar sayılı ilamı ile görevsizlik kararı vermiştir.
2. Kadıköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.12.2012 tarihli ve 2012/402 Esas, 2012/583 Karar sayılı kararı ile davalı ... hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı ... Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Kadıköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.12.2012 tarihli ve 2012/402 Esas, 2012/583 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz isteminde temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) geçici 6 ncı maddesinde değişiklik yapan ve 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Kanun'un 21 inci maddesi ile; “ 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlar da dâhil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir. Bu hüküm devam eden davalarda da uygulanır” hükmü getirilmiş olduğundan bu değişiklik uyarınca taşınmazın ipotek veya uygulama tarihindeki niteliği esas alınmak suretiyle bedele dönüştürülen davacı payının o tarihteki karşılığı tespit edildikten sonra, bu bedele 3095 sayılı Kanun'da belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle dava tarihine güncellenerek bedel tespiti için bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilerek karar bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı ... Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davaya dayanak şuyulandırma işleminin iptal olduğunu, davanın hukuki ve maddi dayanağının kalmadığını, yeni ıslah imar planının uygulanmasının Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından onaylandığını, tescil için Tapu Müdürlüğüne gönderildiğini, davacıya ödeme yapıldığını, uygulamadan haberdar olduğunu davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, husumetin kendilerine yöneltilemeyeceğini, hak düşürücü sürenin ve zamanaşmı süresinin geçtiğini, sorumlu olmadıkları halde ekonoomik yük altına sokulduklarını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına idarece takdir edilen karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.092004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi.
3. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. 20.08.2016 tarihinde kabul edilerek 07.09.2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi ile; "24.02.1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan idarelerin taraf olduğu her türlü alacak ve bedel artırım davalarında taşınmazın değeri; uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosu esas alınmak suretiyle dava tarihi itibariyle güncellenir ve ortaya çıkan gerçek bedel hak sahibine ödenir" hükmü getirilmiştir.
Bu durumda; yukarıda açıklanan hususta dava tarihinin 30.05.2008 ve davalıya ödeme tarihinin 29.08.2005 olduğu gözetilerek önce ödeme tarihine kadar gerekli güncellemenin yapılıp ödenen bedelin güncellenen bedelden düşülmesi akabinde kalan bedelin dava tarihine güncellenmesi için ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
3. Eldeki davanın dava tarihinin 30.05.2008 olduğu ve kısmi dava olarak açıldığı da gözetildiğinde 6100 sayılı Kanun'un 176 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca aynı davada ikinci kez ıslah ya da başka ad altında talep arttırılması mümkün değildir. Fazlaya dair hakların ek dava açılmak suretiyle istenmesi gerekir.
Bu itibarla, eldeki davada bozma öncesi ıslahla arttırılan miktar üzerinden hüküm kurulması gerekirken, bozma sonrası ikinci kez yapılan ıslah dilekçesindeki talep nazara alınarak fazlaya karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenle BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.