"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2019 Esas, 2022/2818 Karar
DAVA TARİHİ : 30.06.2016
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/141 Esas, 2021/527 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Batman ili, Hasankeyf ilçesi, Hasankeyf Mahallesi 425 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın kamulaştırılması işlemi sonucu uzlaşma sağlanamadığını, idarenin bedeli düşük belirlediğini, dava konusu taşınmazın mücavir alan sınırları içerisinde kalıp arsa vasfında olduğunu, etrafının meskun olup ve belediye hizmetlerinden yararlandığını, dava konusu taşınmazın tarihi dokuya haiz olup değeri belirlenirken tüm özelliklerinin değerlendirilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahasında kaldığından tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen metrekare birim bedelinin çok yüksek hesaplandığını, bilirkişi raporlarının objektif verilere dayandığını, bilimsellikten uzak ve soyut ifadeler içerdiğini, dava konusu parselin daha değerli olduğu kanaatinin oluşmasına neden olabilecek unsurlar emsal seçiminde göz önüne alınmış iken bu niteliklerin m² bedele tekrar eklenmesinin 2942 sayılı Kanun hükümlerine uygun olmadığını, bilirkişilerce 410 parsel sayılı taşınmaza göre eski raporlarda alınmış olan değerlendirme ve açıklamaların hiçbir yeni gerekçe gösterilmeden 11,7 kat daha değerli olarak değiştirildiğini ve bu şekilde toplam bedelin fahiş şekilde arttırıldığını, dava konusu parsel üzerinde bulunduğu belirtilen yapılara ilişkin olarak yapı sınıfının doğru belirlenmediğini, bu şekilde yapı birim fiyatının yüksek, yıpranma payının ise düşük hesaplandığını, ayrıca yapıların değerlendirmesi yapılırken yapı tamamlama yüzdesinin dikkate alınmadığını, yine 2 katlı depo hesabı yapılırken 3A grubu birim fiyatı olan 630 TL/m² kullanıldığını, oysaki 1B grubu 180 TL/m² olması gerektiğini, çardak hesabında birim fiyat olarak 118 TL/m² ile hesaplama yapıldığını, bahçe içinde gelir getirmeyen basit çardakların birim fiyatlarının bu denli yüksek ele alınmasının hatalı olduğunu, ağaçların bedeli hesaplanırken hangi verilere göre hesaplandığının belli olmadığını belirterek faiz ve vekâlet ücreti yönünden de kararı istinaf etmiştir.
2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırılması yapılırken özel amaçlı olmayan satışların değerlendirilmeye alınarak dava konusu taşınmazın değerinin belirlenmesi gerektiğini, daha üstün nitelikleri olan Batman-Midyat karayolu üzerinde bulunan taşınmazın metrekaresine 224 TL bedel biçerken, caddenin 5 pafta uzağında bulunan 107 ada 4 nolu parselin metrekaresine 250 TL bedel biçildiğini, taşınmazın sular altında kalmış olması sebebiyle, dosya arasına ... fotoğrafları alınmadan hazırlanacak her bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek durumda olmayacağını, taşınmaz üzerindeki yapıların yıpranma oranlarının hatalı olarak alınabilecek en yüksek oranda alınarak bedellerin düşük hesapladığını belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak, yapılar için yaş ve niteliklerine göre uygun yıpranma oranlarının uygulanarak muhdesatlara değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği ve mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından istinaf başvurularının esastan reddine dair hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulmasını 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Batman ili, Hasankeyf ilçesi, Hasankeyf Mahallesi 425 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, üzerinde bulunan yapıya yıpranma payı düşülerek ... ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tescili ile baraj gölü sahasında kaldığından tapudan terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.