"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/237 Esas, 2023/390 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Ankara 6. İş Mahkemesinin 13.03.2023 Tarihli ve 2022/168 Esas, 2023/87 Karar Sayılı Kararı
Davalı vekilinin yetki itirazında bulunduğu, davalı adresinin İstanbul Anadolu yakası sınırlarında olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul Anadolu 18. İş Mahkemesinin 13.06.2023 Tarihli ve 2023/237 Esas, 2023/390 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda; davalı vekilinin terditli olarak yetki itirazını ileri sürmesinin usul ve yasaya uygun bir yetki itirazı niteliğini taşımadığı, davalı Vakfın Genel Merkezi ... adresinde mukim ise de Ankara'da da şubelerinin bulunduğu ve davacının seçimlik olarak Ankara Adliyesi'nde dava açma hakkına sahip olduğu anlaşılmakla usul ve yasaya aykırı olarak verilen yetkisizlik kararına karşı yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu (7036 sayılı Kanun) uyarınca davacının eksik bildirildiği iddia edilen tüm hizmet sürelerinin tespiti ve bu hizmetlerinin sigortalı hizmetlerine dahil edilmesi gerektiğinin tespiti ile davacının prime esas aylık ücretinin tespiti istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinde kalan İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanunu’nun 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 7036 sayılı Kanun’un “Yetki” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
" İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir. ”
3. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki” başlıklı 14 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.”
5.6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
1. Dosya kapsamından, uyuşmazlığın hizmet tespiti istemine ilişkin olduğu, dava dilekçesi ve dosya kapsamından kesin yetkinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.
2. Hizmet tespiti istemine ilişkin davalarda yetki konusunda özel bir düzenleme bulunmadığına göre, yetkili mahkeme birinci olarak 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince işin (hizmetin) yapıldığı yer mahkemesi, ikincisi, yine 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi ile genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Kanunu'nun 6 ncı maddesi gereğince işverenin (davalının) ikametgahı mahkemesi, üçüncüsü genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince ...'nun merkezi bulunduğundan Ankara Mahkemeleri, dördüncüsü ise 6100 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesi gereğince hizmetin geçtiği yerin bağlı olduğu ... şubesinin bulunduğu yer mahkemesidir.
3. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
4. Somut olayda, davalı taraf cevap dilekçesinde özetle; Bağdat Mahkemelerinin yetkili olması nedeniyle yetkisizlik kararı verilmesini; mahkemenin aksi yönde bir kanaat oluşması durumunda davalı adresinin Üsküdar/İstanbul'da olması sebebiyle yetkisizlik kararı verilmesinin talep edildiği ve 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında usulüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Ankara 6. İş Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Ankara 6. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
05.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.