"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/115 Esas, 2023/385 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul Anadolu 36. Asliye Hukuk Mahkemesinin 06.04.2023 Tarihli 2022/156 Esas 2023/126 Karar Sayılı Kararı
Ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine ilişkin davalarda ölen kimsenin son yerleşim yerinin kesin yetkili olduğu, murisin vefatından önce Türkiye'deki son yerleşim yerinin Haydarlı Köyü Alamatlı Mevkii No:8 .../... olması nedeni ile yetkili mahkemenin Görele Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 06.07.2023 Tarihli ve 2023/115 Esas, 2023/385 Karar Sayılı Kararı
Mirasa ilişkin davaların ölenin Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması hâlinde terekeye dâhil malların bulunduğu yer mahkemesinde görüleceği, murisin davanın ilk açıldığı yer olan İstanbul ili, Beyoğlu ilçesinde de taşınmazının bulunduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 560 ncı maddesi ve devamı maddeleri uyarınca vasiyetnamenin iptali, mümkün olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Mirastan doğan davalarda yetki” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Aşağıdaki davalarda, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:
a) Terekenin paylaşılmasına, yapılan paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilişkin davalar ile mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan davalar.”
3. 4721 sayılı Kanun'un “Tenkis Davası " başlıklı 560 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.”
4. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un “Miras davaları” başlıklı 43 üncü maddesi şöyledir:
“Mirasa ilişkin davalar ölenin Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması hâlinde terekeye dâhil malların bulunduğu yer mahkemesinde görülür.”
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinde mirastan doğan davalarda ölen kişinin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkili mahkeme olarak düzenlenmiştir.
2. Dosya kapsamından, birden fazla devlet vatandaşı olup aynı zamanda Türk vatandaşı olan murisin Türkiye'deki son yerleşim yeri adresinin .../... olduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
III.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
05.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.