"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İznik Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.01.2022 Tarihli ve 2021/240 Esas, 2022/10 Karar Sayılı Kararı
Davalının adresinin davanın açıldığı tarihte .../... olduğu, sözleşmeden kaynaklanan davalarda sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesi yetkili olsa da dosyada bulunan sözleşmenin su aboneliğinden kaynaklanan abonelik sözleşmesi olduğu, sözleşmeden kaynaklanan ifa yükümlülüğünün Türkiye'nin her yerinde gerçekleştirilmesinin mümkün olduğu, sözleşmenin ifa yerinin sadece İznik ilçesi olmadığı, bu haliyle genel yetki kurallarının geçerli olacağı anlaşılmakla, bütün bunlara göre davalının usul ve yasaya uygun olarak ileriye sürdüğü yetki itirazının kabulü ile mahkemenin yetkisizliğine kararı verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 27.10.2022 tarihli ve 2022/2155 Esas, 2022/318 Karar sayılı kararıyla davacı vekilinin istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesinin kesin olan karara ilişkin olması nedeniyle istinaf başvurusunun usulden reddine karar verilmiştir.
B. Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.12.2022 Tarihli ve 2022/1048 Esas, 2022/1004 Karar Sayılı Kararı
Dava niteliği itibariyle kesin yetki söz konusu olmayıp yetkisizlik kararı verilecek ise de davalının gösterdiği yer mahkemesine yetkisizlik kararı verilmesi gerekmekte olup davalı tarafından İstanbul Asliye Hukuk Mahkemeleri gösterilmiş olmasına rağmen mahkemesince Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemelerine yetkisizlik kararı verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (2004 sayılı Kanun) uyarınca itirazın iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir:
" Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir."
3.6100 sayılı Kanun’un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesinin şöyledir: "Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir."
4.6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve
dördüncü fıkrası şöyledir:
"(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz."
"(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir."
"(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir."
5.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) " İfa yeri " başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir.
"Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir.
Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.
Alacaklının yerleşim yerinde ifası gereken bir borcun doğumundan sonra alacaklının yerleşim yerini değiştirmesi sebebiyle ifa önemli ölçüde güçleşmişse borç, alacaklının önceki yerleşim yerinde ifa edilebilir."
C. Değerlendirme
Somut olayda, davalı vekili tarafından süresinde yetki itirazında bulunulduğu, yetkili mahkemenin İstanbul Asliye Mahkemeleri olduğunu ileri sürdüğü ancak davalının yerleşim yerinin Esenyurt/İstanbul olduğu ve Büyükçekmece Adliyesi yargı çevresinde olduğu dolayısıyla yetkisiz bir mahkeme seçildiği gerekçesiyle 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına uygun bir yetki itirazından söz edilemeyeceği gerekçesiyle 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin dördüncü fıkrası gereğince davanın ilk olarak açıldığı yer mahkemesi olan İznik Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İznik Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.