"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1226 Esas, 2023/1732 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: Gölbaşı(Adıyaman) 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/128 Esas, 2021/392 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçelerinde özetle;...köyü 107 ada 60 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara hisseleri oranında ödenmesine, kamulaştırma bedeline yasal faiz işletilmesine, tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı idarenin harçtan muaf olmasına rağmen ilâm harcına hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, hükmedilen bedelin tamamına karar tarihine kadar faize hükmedilmesinin hatalı olduğunu, fazla yatırılan bedelin idareye iadesi gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararına rağmen kalan alanda değer azalışı hesaplanmasının hatalı olduğunu, üretim giderlerinin düşük fiyatların yüksek hesaplandığını, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın organize sanayi bölgesine yakın olması nedeniyle %100 oranında objektif değer artışı uygulanması gerektiğini, metrekare değerinin çok düşük hesaplandığını, kalan alanda değer azalışının eksik hesaplandığını, taşınmazın arsa niteliğinde olduğunu, münavebeye alınan ürünlerin masrafları hesaplanırken tarla kirası, idari giderler gibi masrafların düşülmesi gerektiğini, bedel depo edilmemiş olduğu hâlde, depo edilmiş gibi hüküm kurulduğunu, dava konusu taşınmazda yapı bulunduğu halde yapı hesabı yapılmamasının hatalı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde, taşınmaz için raporda belirtilen özellikleri gözetilerek %10 oranında objektif değer artışı uygulanmasında, kalan kısmın küçük ve geometrik şeklinin bozuk olması nedeniyle %20 oranında değer azalışı eklenmek suretiyle toplam kamulaştırma bedelinin hesaplanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, davalı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemiş olmasının da doğru olduğu; ancak fazla yatan bedelin davacı idareye işlemiş faiziyle birlikte iadesi gerektiği ve kaldırma kararı öncesi tespit edilen bedele dava tarihinden 4 ay sonrası olan tarihten ilk karar tarihine kadar faiz işletilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden, davacı idarenin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporuna yapılan itirazların dikkate alınmadığını, ...lçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre münavebeye alınan ürünlerin ortalama verimleri alınmadan, üretim giderleri düşük, fiyatların ise yüksek alınması suretiyle net gelirin yüksek hesaplandığını, Bölge Adliye Mahkemesi kararına rağmen kalan alanda değer azalışı hesaplanmasının hatalı olduğunu, üretim giderlerinin düşük, fiyatların yüksek hesaplandığını, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalılar arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Adıyaman ili, ...lçesi, ... köyü 107 ada 60 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değerinin tespit edilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Dava konusu taşınmaza ilişkin hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan açıklamalar uyarınca kuru arazi vasfında olduğu anlaşılmaktadır. Dava konusu taşınmazın özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artışı uygun görülmüştür.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
02.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.