"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/18 Esas, 2023/12 Karar
DAHİLİ DAVAL : ... vekili
KARAR : Esastan ret/Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: Edremit 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/14 Esas, 2021/4 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden kabulüne, dahili davalı ... vekili yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ... vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın davalı ... yönünden kabulüne, dahili davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ve dahili davalı idareler vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava konusu ...ı Mevki 921 ada 7 parsel sayılı taşınmaza davalı ... Belediyesi tarafından fiilen ve hukuken yol yapılmak yapmak suretiyle el atıldığını, taşınmazın el atılan kısmının bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle: dava konusu taşınmaz hakkında 25.01.2000 tarihinde tutulan tutanağa göre taşınmazın çevreyi tehdit ettiğini, taşınmazın büyük bir kısmının yaya yolunda kaldığını, bir kısmının ise kıyı kenar çizgisinde kaldığını, ... Fen işleri Müdürlüğünün 15.10.2018 tarihli ve E.31223 sayılı yazısına göre mülkiyeti davalıda olan taşınmazın sahil kısmındaki bölümünün doldurularak fiilen yürüyüş yolu yapıldığını, işlemin Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılması nedeniyle sorumluluğunun Büyükşehir Belediyesinde olduğunu, ... İstimlak Müdürlüğünün 09.10.2018 tarihli ve E.30680 sayılı yazısına göre dava konusu taşınmazın 5 yıllık imar programında bulunmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Dahili davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle: dava konusu taşınmazın bulunduğu kent içi yol, ekte bulunan 29.08.2018 tarihli ve 955 sayılı ... meclis kararıyla diğer davalı olan Edremit Belediyesinin yetki ve sorumluluk sahasına alındığını, kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde dağılımı gayesiyle yapılan bu yetki devri nedeniyle müvekkil idarenin herhangi sorumluluğu bulunmadığını, yaya yolu olarak yapıldığı belirtilen taşınmazın bir kısmının kamulaştırmasız el atmasında da yine müvekkil idarece gerçekleştirilen bir eylem yahut işlem bulunmadığını, bu nedenle davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini talep etmiştir.
III. MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Başkanlığından alınarak davacıya verilmesine, dahili davalı ... yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırmasının gereği gibi yapılmadığını, belirlenen tazminatın az olduğunu, Büyükşehir Belediye Başkanlığını Mahkemenin tesis ettiği ara karar üzerine davaya dahil ettiklerini, dolayısıyla vekâlet ücretinden sorumlu tutulmamaları gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; sorumluluğun Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığında olduğunu, belirlenen bedelin fahiş olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yerindenir. Emsal alınan taşınmazın küçük yüzölçümlü ve paylı satış olması bir an için emsal vasfına yönelik şüphe uyandırsa da emsalin dava konusu taşınmaza çok yakın konumda olması, birbirlerine çok yakın tarihli satışlar olması ile sonuç metrekare birim değerlerinin taşınmazın konum ve özelliğine binaen makul ve adil oluşuma göre kıyaslamadaki karşılaştırmanın usulüne uygun olması sebebiyle bu husus kaldırma sebebi yapılmamıştır. Davacı taraf davasını Edremit Belediye Başkanlığını hasım göstererek açmış, ıslah talebini de aynı belediye yönünden yapmıştır. 30.03.2020 tarihli celsedeki ara karar uyarınca alınan ek rapor doğrultusunda ... davaya dahil edilmiştir. Dolayısıyla davacının talebi olmaksızın resen kurulan ara kararlar sonrasında dahili dava dilekçesi sunulması zorunluluğu ortaya çıktığından ... yönünden davacı aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesi doğru bulunmadığından davacı tarafın istinafı kabul edilerek yeni hükümde davanın ... yönünden pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve dahili davalı idareler vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
2. Dahili davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; pasif husumet yönünden ret kararına rağmen lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmediğini, davalı idare lehine tek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz değerinin tespit edilmesi ve bedelin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 150 inci maddesi.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
4. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu ...ı Mevki 921 ada 7 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
1. Davalı ve dahili davalı idareler vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı kalan harcın davalı ...'ndan alınmasına, davalı ...'ndan 427,60 TL temyiz harcı ile 2.107,80 TL temyize başvurma harcının alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.