"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/780 Esas, 2023/1641 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: Cizre 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/67 Esas, 2021/422 Karar
Taraflar arasında 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden usulden reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ...köyü 180 ada 45 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitini ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; belirlenen ve teklif edilen değerin az olduğunu, dava konusu taşınmazın daha değerli olduğunu, bu nedenle teklif edilen bedeli kabul etmediklerini, keşif kararı verilerek kamulaştırma bedelinin Mahkemece tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden esastan reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, kamulaştırma bedeline yasal faiz işletilmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ve tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın kuru tarla vasfında olduğunu, münavebeye buğday ve mercimek alınması gerektiğini, taşınmaz üzerinde bulunan fidanların askı ilan tarihinden sonra dikildiğini, taşınmaza %25 objektif değer artışı ilave ederek kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplandığını, kapitalizasyon faiz oranının %6 olarak uygulanması gerektiğini, taşınmaz üzerinde bulanan tel çit ve taş duvar bedelinin hesaplamaya dahil edilmemesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ... yönünden husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verildiği hâlde, lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının %3 oranında uygulanması gerektiğini, taşınmaz için belirlenen kamulaştırma bedelinin çok düşük olduğunu ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın sulu arazi niteliğinde olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaza net gelir yöntemine göre değer biçilmesinde ve dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak gelir metoduna göre belirlenen m² birim fiyatına uygun objektif değer artış oranı uygulanmak suretiyle, taşınmaz üzerinde bulunan yapı ve ağaçlara değer verilmesinde ve Dairenin kaldırma kararı kapsamında inceleme ve araştırma yapılarak alınan bilirkişi raporuna göre kamulaştırma bedelinin hesaplanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı; ancak davalılardan ... dava konusu taşınmazda dava tarihi itibarıyla malik olmadığından bu davalı yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verildiği halde, vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Asgari Avukatlık Ücret Tarifesi'nin 7/2 maddesi uyarınca maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmediğinden; davacı idare vekilinin istinaf itirazlarının reddine, davalılar vekilinin istinaf itirazlarının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın kuru tarla vasfında olduğunu, taşınmaz üzerinde bulunan fidanların askı ilan tarihinden sonra dikildiğini, taşınmaza %25 objektif değer artışı ilave edilerek kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplandığını, kapitalizasyon faiz oranının %6 oranında uygulanması gerektiğini, taşınmaz üzerinde bulanan tel çit ve taş duvar bedelinin hesaplamaya dahil edilmemesi gerektiğini, pasif husumet yokluğu sebebiyle hakkında davanın reddine karar verilen davalı ... ve diğer davalıların vekili aynı avukat olmasına rağmen, davalı ... hakkında ayrı, diğer davalılar için ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu beyan ederek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerindeki nar ağaçları 4 yaşında gösterilmiş ise de ağaçlar 6-7 yaş grubunda olup taşınmazın kapama nar bahçesi niteliğinde olduğunu, nar ağaçlarının fiyatının eksik hesaplandığını, kapitalizasyon faiz oranının %3 oranında uygulanması gerektiğini, taşınmaz için belirlenen m² ve kamulaştırma bedelinin çok düşük olduğunu beyan ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Sulu tarım arazisi niteliğindeki ...köyü 180 ada 45 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
5. Dava aynı hukuki sebepten kaynaklandığından kendilerini vekil ile temsil ettiren davalılar lehine tek vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken aynı vekille temsil edilen davalılara ayrı ayrı vekâlet ücreti takdir edilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Bir kısım davalılar vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; 9 ve 10 numaralı bentlerinin hükümden çıkartılması, yerine ayrı bir bent olarak "Kendilerini vekil ile temsil ettiren davalılar lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 4.080,00 TL maktu vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine" cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.