"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/394 Esas, 2023/1681 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 26. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1 Esas, 2022/734 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Miktar veya her paydaş için değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihaî kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın her paydaş için değeri kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun'un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun'un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Davacılardan ... haricindeki davacılar yönünden hüküm altına alınan bedellerin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla, adı geçen davacı haricindeki davacılar yönünden taraf vekillerinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Taraf vekillerinin davacı ... yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin, kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerin kendi adlarına ve murisleri adlarına kayıtlı olan... Mahallesi 764 ada 65 parsel sayılı taşınmaza davalı idare tarafından kamulaştırma yapılmaksızın fiilen el atıldığını yol ve koruma bantları haline getirilerek kullanıldığını ileri sürerek belirlenecek tazminatın davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmeştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıların tapu kayıtları ve kamulaştırma evrakının noterlikten ve müvekkili idareden sorulması gerektiğini, davanın esastan ve usulden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, bedeline hükmedilen davacılar payının tapusunun iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesinin, İlk Derece Mahkemesince verilen ilk kararı emsal karşılaştırması yapılmadığından dolayı kaldırdığını, dolayısıyla m² birim fiyatı ve tapudaki hak sahiplikleri yönünden usuli müktesep hak oluştuğunu, paydaş dosyalarında ve dava konusu taşınmaza yakın parsellerin dava konusu edildiği dosyalarda daha yüksek bedel belirlendiğini, 8.250 TL olarak belirlenen bedelin 7.850 TL'ye düşürülmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun'un (2942 sayılı Kanun) Geçici 6 ncı maddesine göre bedel belirlenmesi gerektiğini, emsalin uygun olmadığını, belirlenen m² birim bedelinin yüksek olduğunu, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya uygun olmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırmasız el atılan arsa niteliğindeki taşınmaza mahallinde yapılan keşif sonucu emsal karşılaştırması yapılarak değer biçen, usul ve kanuna uygun olarak düzenlenen bilirkişi raporuna göre el atma bedelinin davalı idareden tahsili ile kök tapu kaydına göre tapuda murisleri veya kendileri paydaş olan davacılara verilmesi doğru olduğu gibi taşınmazın konumu ve imar durumuna göre belirlenen bedelin uygun olduğu, taşınmaza 1975 yılında el atıldığının tespit edildiği anlaşıldığından taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek kamu düzeni gereği resen yapılan inceleme sonucunda tescil ve harca ilişkin hükümler yönünden İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştıur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; ıslah dilekçeleri gözetilerek tam kabul kararı verilmesi gerektiğini, Şahin Şaşmaz, ..., ..., ... ve ... hisselerinin hesaplama dışı bırakılmasının hatalı olduğunu, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararından önce 8.250 TL bedel belirlenmişken sonrasında 7.850 TL belirlenmesinin hatalı olduğunu, ıslah talepleri gibi davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek ve kararın düzeltilerek onanmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırmasının usulüne uygun yapılmadığını, tespit edilen bedelin yüksek olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un geçici 6 ncı maddesinin birinci, ikinci ve altıncı fıkraları.
3. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu... Mahallesi 764 ada 65 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesine ve alınan rapor uyarınca bedelin davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz dilekçesinde ileri sürdükleri nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Paydaşlardan ...l'ın taşınmazda 77/38400 payının bulunduğu, davacılardan ...’ın adı geçen hissedarın mirasçılarından sadece bir tanesi olduğu gözetilmeksizin murisin tüm payının iptaline karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Taraf Vekillerinin Davacı ... Dışındaki Davacılara İlişkin Temyizi Yönünden;
Taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinin miktardan REDDİNE,
A. Taraf Vekillerinin Davacı ...'a İlişkin Temyizi Yönünden;
1. Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Taraf vekillerinin temyiz istemlerinin kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (3) üncü bendinde geçen "77/38400" ibaresinden sonra gelen "hisse" kelimesinin hükümden çıkartılarak yerine, "paydan, veraset ilamına göre mirasçı ...’a düşen hissenin" ibaresi hisse yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı ... Bahadırdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.