"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1447 Esas, 2023/816 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 05.04.2023 Tarihli ve 2023/542 Esas, 2023/748 Karar Sayılı Kararı
İstinafa konu dosya hakkında Erzurum Bölge Adliye Mahkemesince bir istinaf incelemesi yapılamadığı, ilk derece mahkemesince davalı-karşı davacının ihtiyati tedbir kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verildiği, bu itibarla dosya hakkında esasa ilişkin verilen karar tarihinin 01.03.2023 tarihi olduğu, karar tarihi itibariyle uyuşmazlığın Van Bölge Adliye Mahkemesi ilgili dairesince görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 19.10.2023 Tarihli ve 2023/1447 Esas, 2023/816 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda, dosyanın tedbir talebi yönünden verilen ara kararın incelenmesi için Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderildiği, Dairece yapılan ön inceleme sonucunda geri çevirme kararı verildiği, bu durumda dosyanın istinaf incelemesinden geçmiş olduğu, dosyanın yargı çevresinin değişmesinden evvel istinaf incelemesine konu edildiği ve yasal düzenlemede istinaf incelemesinin esasa veya ara karara ilişkin olması yönünde veya ön inceleme yahut esasa dair olması yönünde bir ayrım yapılmaksızın bu halde istinaf incelemesinin ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılacağının hükme bağlanmış olduğu, bu nedenle uyuşmazlığın Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi1.Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, elatmanın önlenmesi, kal ve ecrimisil istemine ilişkin asıl davaya karşı açılan temliken tescil karşı davasında yetkili Bölge Adliye Mahkemesinin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (694 sayılı KHK) 136. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'a eklenen "Yargı çevresinin değişmesi" başlıklı Ek madde 1 şöyledir:
“Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibarıyla yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.”
C. Değerlendirme
1. Somut olayda, istinaf incelemesine konu Malazgirt Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.09.2018 tarihli ara kararıyla davalı- karşı davacının ihtiyati tedbir taleplerinin kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verildiği, karara karşı davalı-karşı davacı vekilinin istinaf yoluna başvurması üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 30.11.2018 tarihli ve 2018/1848 Esas, 2018/1456 Karar sayılı kararıyla istinaf karar harcı ve istinaf yoluna başvurma harcının yatırılmaması nedeniyle dosyanın geri çevrilmesine karar verildiği, akabinde Malazgirt Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.04.2019 tarih ve 2018/66 Esas sayılı ara kararıyla davalı-karşı davacı vekiline yapılan ihtira rağmen verilen süre içerisinde istinaf karar harcı ve istinaf yoluna başvurma harcını tam ve eksiksiz yatırmaması nedeniyle istinaf yoluna başvurmaktan vazgeçmiş sayıldığına dair karar verildiği ve yargılamaya devam edilerek asıl davanın kabulüne, karşı davanın ise kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
2. İstinaf incelemesine konu olan Malazgirt Asliye Hukuk Mahkemesinin 01.03.2022 tarihli ve 2018/66 Esas, 2022/63 Karar sayılı kararının Van Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyet tarihinden sonra verildiği, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 30.11.2018 tarihli ve 2018/1848 Esas, 2018/1456 Karar sayılı kararının dosyanın geri çevrilmesine ilişkin olduğu, istinaf incelemesinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
18.03.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.