"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2031 Esas, 2022/2034 Karar
KARAR : Esastan ret (Yeniden esas hakkında verilen karar)
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaali Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/37 Esas, 2021/34 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davalı yönünden esastan reddine, davacı idare yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sakarya ili, Kocaali ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 22 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek bedelinin belirlenerek kamulaştırma bedelinin müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle;bilirkişilerce Kocaali İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün ürün verim tablolarındaki değerlerinin kullanılmadığını, müvekkili kurum nezdinde bulunan resmi evraklara göre alınan verilerin tamamen farklılık arz ettiğini, öncelikle bu farklılığın giderilmesi gerektiğini, bilirkişilerce kapitalizasyon faiz oranının %4,5 olarak kabulünün doğru olmadığını, dava konusu taşınmazın arsa olarak değerlendirilmesinin yanlış olduğunu, bu durumun kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplanmasına ve sebepsiz zenginleşmeye yol açtığını, bilirkişi raporlarında hesap yapılırken masrafların ve maliyetin eksik hesaplanmasının m² fiyatlarının yükselmesine sebebiyet verdiğini, emsalin Yargıtay içtihatlarına aykırı olduğunu, taşınmazda Düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılması gerekirken bu hususun bilirkişilerce hesaba katılmadığını, ayrıca davalının davanın açılmasına sebebiyet vermediği gerekçesi ile taraflarına vekâlet ücretine hükmedilmemesinin de hatalı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılarak talepleri gibi karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın belde merkezine çok yakın olduğunu, tüm belediye imkanlarından yararlandığını, diğer bir dosyada dava konusu taşınmazdan daha kötü konumda bulunan taşınmaza bile daha çok puan verildiğini, dava konusu taşınmazın m² değerinin çok düşük belirlendiğini, kapitalizasyon faiz oranının yüksek hesaplandığını, dekar başına fındık üretiminin düşük belirlendiğini, ayrıca fındık satış bedelinin de düşük belirlendiğini, bozma öncesinde dava konusu taşınmazın fındık bahçesi olarak m² bedeli daha yüksekken, bozma sonrası taşınmazın fındık bahçesi olarak m² değerinin daha düşük belirlendiğini, bu durumun kabul edilmediğini belirterek, yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edilerek, emsal karşılaştırması yolu ile değerinin tespit edilmesinde ve davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinde isabetsizlik görülmemekle birlikte, hesaplamaya esas alınan fındık verilerinin uygulanmasında hataya düşüldüğünden, bu doğrultuda Dairece yapılan hesaplamada kamulaştırma bedeli 124.733,28 TL olarak hesaplanmış, bu miktar üzerinden kamulaştırma bedelinin tespitine, talebin niteliği gereği kamulaştırılması istenilen kısmın terkinine dair hüküm kurulmuşsa da davacı idarenin tescil talebi dikkate alınarak bu kısmın idare adına tesciline karar verilmesi gerektiği gözetilerek davacı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin üç numaralı alt bendi gereğince İlk Derece Mahkeme kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 ... maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Sakarya ili, Kocaali ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 22 parsel sayılı taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerindeki fındık ağaçlarına kapama fındık net gelirine göre belirlenen bedelden mutad münavebe ürününe göre belirlenen bedel indirilmek suretiyle değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.