"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2775 Esas, 2022/3487 Karar
KARAR : Esastan Ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : ...(Konya) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/378 Esas, 2022/349 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalılar ... vd. ve davalı ... vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davalılar yönünden esastan reddine davacı idare yönünden ise başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalılar ... vd. ve davalı ... vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 19 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin çok düşük gösterildiğini, taşınmazın gerçek değerinin daha çok olduğunu belirterek taşınmazın gerçek değerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin çok düşük tespit edildiğini, taşınmazın değerinin daha fazla olduğunu belirterek taşınmazın gerçek değerinin tespit edilerek bu şekilde karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, yaptıkları itirazların değerlendirmediğini, emsal karşılaştırmasının hatalı yapıldığını, lehe vekâlet ücretine hükmedilmediğini, karşı taraf lehine iki ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... ve ... vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu, yaptıkları itirazların değerlendirilmediğini, emsal karşılaştırmasının hatalı yapıldığını, bedelin düşük belirlendiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu, yaptıkları itirazların değerlendirilmediğini, emsal karşılaştırmasının hatalı yapıldığını, bedelin düşük belirlendiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı içerisinde bulunan dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin, 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsalin satış değeri alınarak, emsalin ve dava konusu taşınmazın birbirlerine üstünlük oranları tartışılıp tespiti yöntem itibarıyla doğru olduğundan davalılar vekillerinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki bent dışındaki istinaf itirazları yerinde olmadığını, dava konusu 19 ada 6 parsel sayılı taşınmazda 3194 sayılı İmar Kanunu'un (3194 sayılı Kanun) 18 inci madde uygulamasının yapılmadığı gibi 15 ve 16 ncı maddeleri uyarınca yola terkinin de bulunmadığı, dava tarihinden sonra 04.10.2022 tarihinde Encümen Kararı ile 3194 sayılı Kanun'un 15 ve 16 ncı maddeleri gereğince iki parçaya ifraz olduğu ve 19 ve 20 nci parsellerin oluştuğu Belediye Başkanlığı ve Kadastro Müdürlüğünden gelen yazı cevaplarından anlaşılmakla, dava konusu parselin dava tarihi itibarıyla kadastro parseli olduğunun kabulü ile bölgesinde uygulanan %28 oranında düzenleme ortaklık payı kadar m² birim fiyatından indirim yapılması gerektiğinden yeniden yapılan hesaplama neticesinde kamulaştırma bedelinin 1.339.442,72 TL olarak tespiti ile fazla yatan bedelin iadesi yönünden davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin ikinci alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
3.Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Konya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 19 ada 6 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, üzerinde bulunan yapıya yıpranma payı düşülerek adil ve hakkaniyete uygun olarak ve ağaçlara maktuen değer tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare ve davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalı ...'den peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.