"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/322 Esas, 2021/1512 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Milas Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/501 Esas, 2018/96 Karar
Taraflar arasındaki protokolün feshinin geçersizliği ve muarazanın giderilmesi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ... Encümeninin 17.01.2014 tarihli ve 6 sayılı kararı ile taraflar arasındaki Protokolün feshinin, bu yöndeki encümen kararının haksızlığının, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun (634 sayılı Kanun) 69/II hükmü gereği taraflar arasındaki 28.11.2011 tarihde imzalanan "Muğla ili, ... ilçesi, ... köyü, Mevkii, 115 ada, 672-673-674-677 parsellerin (yeni tapu kayıtlarına göre; 115 ada 672 parsel, 311 ada1 parsel olmuştur) kamuya terk edilen alanların 634 sayılı Kanun'un 68 inci maddesi kapsamında Toplu Yapı Yönetimince kullanılması kararlaştırılan protokolün ve protokole dayalı müvekkil Şirket ve Toplu Yapı Yönetimi haklarının devam ettiğinin tespiti ile muarazanın meni, davalı idarece dava konusu taşınmazın üçüncü bir kişiye kiralanması, işletme veya başka suretle kullanma hakkının bırakılmasının ve başkaca muarazanın önlenmesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verimesini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacılar vekilleri tarafından açılan davanın, haksız, yersiz ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davacı ile 6360 sayılı Kanun gereğince tüzel kişiliği sona ermiş olan Güllük Belediyesi tarafından imzalanan sözleşmenin 4 üncü maddesinde site yönetiminin yapacağı işlerin 10 bent halinde belirtildiğini; site yönetiminin bu madde de belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmediğini, bu nedenle de Güllük Belediyesinin sözleşmenin feshine karar verdiğini, sözleşmenin 6.2 nci maddesinin 634 sayılı Kanun'un 34 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince geçersiz bir madde olduğunu, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle: İlk Derece Mahkemesince verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, bilirkişi raporu ile davalı şirketlerin protokol hükümlerine uymadığının belirlendiğini, belediye encümeni kararının doğru olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkeme kararının neticesi itibarıyla doğru olduğunu belirterek davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek, eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık taraflar arasında düzenlenen protokole ilişkin fesih kararının geçersizliği ve muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.634 sayılı Kanun'un 34, 66 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinde; “…a)Aşağıdaki durumlarda bölge adliye mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir: --3) Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya mahkemenin görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış bulunması. …” şeklinde düzenlenmiştir.
3. 6100 sayılı Kanun'un 1 inci maddesine göre, mahkemelerin görevi ancak kanunla belirlenir. Göreve ilişkin kurallar kamu düzeninden olup, mahkemelerce yargılamanın her aşamasında kendiliğinden gözetilmesi gerekir.
4.Somut olayda taraflar arasındaki sözleşme hukuku kapsamında düzenlenen protokole ilişkin feshin geçersizliğinin talep edildiği, davanın protokolün tarafı olan Belediyeye karşı açıldığı, ayrıca davaya konu sitenin birden fazla parsel üzerinde kurulu olduğu ve 634 sayılı Kanun'la değişiklik yapılmasına ilişkin 5711 sayılı Kanun'un 22 nci maddesi ile 634 sayılı Kanun'un 66 ncı ve devamı maddelerinde düzenlenen Toplu Yapılara İlişkin Özel Hükümler uyarınca sitede henüz toplu yapı yönetimine geçilmediği anlaşıldığından, uyuşmazlıkta 634 sayılı Kanun hükümlerinin değil, genel hükümlerin uygulanması gerekmektedir. Buna göre görev hususu da genel hükümler uyarınca belirlenmelidir.
5. Hukuki uyuşmazlıklarda asliye hukuk mahkemelerinin görevi asıl, sulh hukuk mahkemesinin görevi ise istisnadır. Özel bir kanun hükmü ile açıkça sulh hukuk mahkemesinde bakılacağı bildirilmeyen bütün dava ve işler asliye hukuk mahkemesinde görülür. Bu nedenle mahkemece, genel hükümlere göre asıl görevli mahkeme olan asliye hukuk mahkemesinde bakılmak üzere dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, esas hakkında hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan, temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.