"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince Van ili, Özalp ilçesi, A.Turgalı Mahallesi 110 (yenileme sonrası 103 ada 11) parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz hakkında davalı kurumun talebi üzerine konulan 31/b şerhinin kamulaştırma işlemlerinin hızlandırılması, dava konusu taşınmazın devrinin önlenmesi, devir yapılırsa satış yapılacak mülk sahibinin durumdan haberdar edilmesi ve gerçekleştirilecek kamulaştırma işlemleri esnasında taşınmazın devri ve benzeri işlemler neticesi kurumun yürütmekte olduğu zorunlu kamu hizmetlerinin kesintiye uğratılmaması amacı taşıdığını, konulan şerhin davalı idare tarafından terkin edildiğini, bu şerhin tapu idaresince resen sicilden silinmesi gerektiğini, davalıya sorumluluk atfedilmesinin mümkün olmadığını, davacının iş bu davayı açmakta hukuksal yararı bulunmadığını, yargı yolunun idarî yargı olup husumetin ise ilgili Tapu Müdürlüğüne yöneltilmesi gerektiğini, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve taşınmazda davalı TEDAŞ lehine konulan şerhinin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz hakkında davalı kurumun talebi üzerine konulan 31/b şerhinin kamulaştırma işlemlerinin hızlandırılması, dava konusu taşınmazın devrinin önlenmesi, devir yapılırsa satış yapılacak mülk sahibinin durumdan haberdar edilmesi ve gerçekleştirilecek kamulaştırma işlemleri esnasında taşınmazın devri ve benzeri işlemler neticesi kurumun yürütmekte olduğu zorunlu kamu hizmetlerinin kesintiye uğratılmaması amacı taşıdığını, konulan şerhin davalı idare tarafından terkin edildiğini, bu şerhin tapu idaresince resen sicilden silinmesi gerektiğini, davalıya sorumluluk atfedilmesinin mümkün olmadığını, davacının iş bu davayı açmakta hukuksal yararı bulunmadığını, yargı yolunun idarî yargı olup husumetin ise ilgili Tapu Müdürlüğüne yöneltilmesi gerektiğini, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi hâlinde tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, 2942 sayılı Kanun’un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince "satılamaz" şerhinin konulmasının maddenin düzenleme amacına uygun düşmediği, bu nedenle dava konusu şerhin kaldırılmasında bir isabetsizlik görülmediği; ancak İlk Derece Mahkemesi karar tarihinden sonra dava konusu taşınmazda 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 22 nci maddesine göre yenileme çalışmaları yapıldığı ve yeni tapunun oluştuğu anlaşılmış olup yeni oluşan tapu kaydına göre hüküm kurulması gerektiğinden hüküm bu husustan düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyada bulunan bilgi ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre, davanın kabulü ile şerhin terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.