"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 321 parsel (yenileme ile 164 ada 228 parsel) sayılı taşınmazda müvekkili adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince müvekkili idarece konulan şerhin Tapu Müdürlüğü tarafından resen kaldırılması gerektiğini, davacının şerhin kaldırılması için Tapu Müdürlüğüne başvurmaksızın dava açmasının kötüniyet göstergesi olduğunu, şerhin Tapu Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen idari bir işlem olduğunu, bu nedenle şerhin terkinine ilişkin davaların idari yargıda görülmesi gerektiğini, açılan davada görevsizlik kararı verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafından müvekkili idareye karşı 2942 sayılı Kanun hükümlerine dayanılarak daha önce açılan bir dava nedeniyle 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince dava ve tescil işlemleri sonuçlanıncaya kadar ilgili şerhin konulduğunu, mahkeme kararı sonucu tescil işlemleri gerçekleştiğinde herhangi bir süreye tabi olmayan şerhin tapu müdürlüğü tarafından resen kaldırılması gerektiğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte şerhin iki yıl gibi uzun bir süre kaldırılmaması halinde dava konusu edilebileceğini, davacının şerhin kaldırılması için Tapu Müdürlüğüne başvurmaksızın dava açmasının kötüniyet göstergesi olduğunu, şerhin tapu müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen idari bir işlem olduğunu, bu nedenle şerhin terkinine ilişkin davaların idari yargıda görülmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile UYAP sistemi üzerinden alınan dava konusu taşınmazın tapu kaydının incelenmesinde taşınmazın 29.11.2022 tarihinde ifraz ile 164 ada 228 parsel numarasını aldığı ve taşınmaza 02.12.2022 tarihinde ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/278 Esas sayılı kararı uyarınca irtifak hakkı tesis edildiği, taşınmazdan dava konusu şerhin kaldırıldığının anlaşıldığından, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerektiği, dava tarihi itibarıyla davacının dava açmakta haklı olduğu, bu sebeple davalı idarenin yargılama giderlerinden sorumlu olduğu, diğer yandan hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 22 nci maddesi yönünden somut olayda, Özalp Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 13.04.2022 ve 20.04.2022 aynı tarihlerde duruşması yapılıp karar verilen dosyalardan istinaf incelemesi için Daireye intikal eden dosya sayısının UYAP sistemi üzerinden tespit edildiği kadarıyla bir adet olduğu, bu seri dosyaların sayısının daha fazla olduğu hususunda davalı tarafça herhangi bir delil ibraz edilmediği, davacı lehine hükmedilen vekâlet ücretinde isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek, şerhin kaldırılması sebebiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasında 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun ) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.