"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/244 Esas, 2022/222 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Bursa ili, ... ilçesi, Demirtaş Mahallesi 686 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı idare ile kamulaştırma bedeli üzerinde anlaşamadıklarını savunarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
III.MAHKEME KARARI
Mahkemenin 05.02.2016 tarihli ve 2015/490 Esas, 2016/75 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 05.02.2016 tarihli ve 2015/490 Esas, 2016/75 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan inceleme sonucu; uygun emsalin incelenmediği, yeniden keşif yapılarak düzenlenecek rapora göre değer tespit edilmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 27.04.2021 tarihli ve 2019/390 Esas, 2021/387 Karar sayılı kararı ile depo kararı yerine gelmediğinden davanın reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 27.04.2021 tarihli ve 2019/390 Esas, 2021/387 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; kamulaştırma fark bedelinin depo edilmesi için verilen sürelerin usule uygun olmadığından bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal incelemesine esas alınan emsalin raporda belirtilenden çok daha değerli olduğunu, yapıya eksik imalat nedeniyle değer kaybı uygulanması gerektiğini, yapı değerinin yüksek olduğunu, yakın konumda bulunan taşınmazlara kamulaştırma bedel tespit dosyalarında 470 TL/m² değer biçildiğini, bu dosyada biçilen bedelin fahiş olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkilinin binanın tamamının kamulaştırılmasını istemediğini, binanın sadece 1 metrelik kısmının demiryolu koruma alanında kaldığını, tren yoluna daha yakın konumdaki başka taşınmazlara ilişkin kamulaştırma dosyalarında binaların kamulaştırılmadığını, ele geçen bedelle davalının yeni bir bina yapamayacağını, düzenleme ortaklık payı kesintisinin araştırılmadığını, rapordaki değer oranlamasının hatalı olduğunu, yapıya biçilen değerin hatalı ve eksik olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmazın zeminine emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Mahkemece verilen ilk kararla yapı bedelinin 278.491,00TL belirlendiği ve kamulaştırmadan arta kalan kısma %20 değer kaybı öngörüldüğü, bu hususların bozma ilamına konu edilmediği gözetildiğinde, davacı idarenin usuli müktesep hakkı gözetilmeden daha yüksek yapı bedeli hesaplayan ve arta kalan kısmın tamamının bedeline hükmeden rapora göre değer tespit edilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile kararın BOZULMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.