"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1680 Esas, 2023/66 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/101 Esas, 2021/244 Karar
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden usulden reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar ve davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı idare vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı adına kayıtlı, İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 1109 ada 17 parsel sayılı taşınmazda bulunan hissesinin yapılan şuyulandırma işlemi sonrası bedele dönüştürülen kısmına takdir edilen bedelin artırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın süre yönünden reddi gerektiğini, davalı ...'ın müstakil tapusunun kendisine verilmesi ile ilgili 08.04.1992 tarihli dilekçesi olduğunu, muris ... Tolan'ın hissesinin bloke edildiğini, ... Tolan'ın 13.04.1992 tarihli taahhütnamesi olduğunu ve bu bedelin 07.01.1992 tarihli dekontla Ziraat Bankası hesabına yatırıldığını, şuyulandırma cetvelinde hak sahipleri adına yapılan işlemlerin ve ödemelerin bulunduğunu, bu nedenlerle usul ve esas yönünden davanın reddini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın öncelikle usul yönünden reddi gerektiğini, hak düşürücü sürülerinin geçtiğini, dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin davada taraf sıfatı olmadığını, bu nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden usulden reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve davalı idare vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ... aleyhine açılan davanın reddinin hatalı olduğunu, davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hak düşürücü süre ve zamanaşımı süresinin geçtiğini, sorumluluğun taahhüt borçlusu diğer davalıda olduğundan davanın husumet nedeniyle reddinin gerektiğini, rapora itirazlarının değerlendirilmediğini, raporun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, emsalin benzer nitelikte olmayıp özel amaçlı satış olduğunu, emsal seçim ve değerlendirmesinin hatalı yapıldığını, bedelin fahiş belirlendiğini, hesaplamada maddi hatalar olduğunu, davacıya yapılan ödemenin mahsup edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; arsa niteliğindeki İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 1109 ada 17 parsel sayılı taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesi doğru olduğu, dosyadaki bilgi ve belgelere göre taşınmazın davalı idarenin yetki ve sorumluluk alanında kaldığından davalı ... yönünden davanın usulden reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik olmadığı belirtilerek verilen mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu kanaatiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve davalı idare vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili cevap dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği hususları tekrarla mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... temyiz dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği hususları tekrarla mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 675 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'un 12 nci maddesi.
3. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 1109 ada 17 parsel sayılı taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı kanuna eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesi yerindedir.
3. Davalı ...'ın 13.04.1994 tarihli taahütname ile taşınmazda bulunan yapının adına tescili için taşınmazda bulunan diğer hissedarların paylarını rayice göre ödemeyi taahhüt etmiş ise de dava konusu taşınmazda davalı idare tarafından yapılan imar uygulaması sonucu davacılar murisi hisselerinin bedele dönüştüğü anlaşıldığından adı geçen davalı yönünden davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi yerindedir.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar ve davalı idare vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacılardan ve davalı ...'ndan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.